Η Αμερικανή ποιήτρια Sarah Kay έγραψε: «Άλλοι διαβάζουν στην παλάμη το μέλλον, εγώ διαβάζω στις ουλές της το παρελθόν».
Ίσως τελικά και οι μετεγχειρητικές ουλές να είναι παρελθόν.
Ένας μεγάλος αριθμός ορθοπεδικών επεμβάσεων που γίνονται καθημερινά αφορούν το χέρι και ειδικότερα την παλάμη. Παθήσεις όπως η στενωτική τενοντοελυτρίτιδα (Εκτινασσόμενος Δάκτυλος – Trigger Finger) και η ρίκνωση της παλαμιαίας απονεύρωσης (νόσος του Dupuytren) μπορούν πια να αντιμετωπιστούν αναίμακτα, δηλαδή δίχως ίσχαιμο περίδεση, τομές και ράμματα και ο ασθενής να επιστρέψει στην κανονική του ζωή την ίδια μέρα.
Ρίκνωση της παλαμιαίας απονεύρωσης (νόσος του Dupuytren)
Ο βαρόνος Guillaume Dupuytren υπήρξε προσωπικός χειρουργός του Μεγάλου Ναπολέοντα και περιέγραψε τη νόσο που φέρει το όνομά του στο περιοδικό «The Lancet» το 1834.
Πρόκειται για μια επεκτεινόμενη ινοπλασία στον υποδόριο ιστό της παλάμης, κατά την οποία σχηματίζονται οζίδια και χορδές που δευτερογενώς προκαλούν συγκάμψεις δακτύλων, συχνότερα του μικρού και του παράμεσου. Αντιμετωπίζεται χειρουργικά με υφολική ή ολική εκτομή της παλαμιαίας απονεύρωσης, με ό,τι αυτό 
συνεπάγεται: Ανοικτό, χειρουργικό τραύμα μεγάλου μήκους, ράμματα, αλλαγές, πόνος, μεγαλύτερη πιθανότητα επιπλοκών (φλεγμονή, μικροβιακή λοίμωξη, ρικνωτική ή υπερτροφική ουλή, δυσκαμψία κ.λπ.), μεγαλύτερο κόστος και περισσότερες μέρες αποχή από την εργασία.
Υπάρχουν ,όμως, και αναίμακτες μέθοδοι, όπως η έγχυση κολλαγενάσης Clostridium Histolyticum, η υποδόρια διατομή της ρικνωτικής χορδής (απονευρεκτομή) με νυστέρι και η προτιμώμενη απονευρεκτομή με βελόνη, την οποία περιγράφουμε:
Απονευρεκτομή με βελόνη (NA)
Η απονευρεκτομή με βελόνη (NA) ή αλλιώς διαδερμική φασεκτομή με βελόνη (PNF) είναι μια ελάχιστη επεμβατική τεχνική, που έγινε δημοφιλής στη Γαλλία πάνω από 20 χρόνια πριν. Τώρα, χρησιμοποιείται σε πολλά ιατρεία και κλινικές σε όλο τον κόσμο. Ο στόχος της NA είναι να κάνει τα δάκτυλα λειτουργικά και πάλι, ευθυγραμμίζοντάς τα με ελάχιστες επιπλοκές.
Η τεχνική χρησιμοποιεί ειδικές ή απλές βελόνες για τη διάτρηση της χορδής Dupuytren υπό υπερηχογραφικό έλεγχο και έτσι την εξασθενεί μέχρις ότου να σπάσει με μηχανική δύναμη, τυπικά με έναν χαρακτηριστικό ήχο. Σαν τεχνική είναι αρκετά δημοφιλής, αφού το αποτέλεσμα είναι άμεσο, η επέμβαση αναίμακτη και ασφαλής, δεν αφήνει ουλές, απαιτεί μόνο τοπική αναισθησία, είναι αρκετά ανώδυνη και λιγότερο δαπανηρή για τον ασθενή. Το μόνο ίσως μειονέκτημά της είναι ότι υπάρχει μεγαλύτερος κίνδυνος υποτροπής σε σχέση με το ανοιχτό χειρουργείο και μπορεί (χωρίς να είναι σίγουρο) έπειτα από κάποια χρόνια να χρειαστεί επανάληψη (αναθεώρηση).
Στενωτική τενοντοελυτρίτιδα (Εκτινασσόμενος Δάκτυλος – Trigger Finger)
Οι καμπτήρες τένοντες των δακτύλων περνούν μέσα από τα έλυτρα εφαπτόμενοι στα οστά. Ο όλος μηχανισμός μοιάζει με ένα καλάμι ψαρέματος που η πετονιά του είναι οι τένοντες και τα δακτυλίδια από τα οποία περνά είναι τα έλυτρα. Όπως, λοιπόν, θα ήταν δύσκολο να περάσει ένας κόμπος μέσα από τα δακτυλίδια, έτσι είναι δύσκολο για έναν παχύτερο τένοντα να περάσει από ένα στενό έλυτρο. Η στενωτική τενοντοελυτρίτιδα είναι, λοιπόν, η πάχυνση και στένωση του ινώδους ελύτρου (αντίστοιχα προς τις κεφαλές των μετακαρπίων) που εμποδίζει την ελεύθερη διακίνηση του τένοντα στο σημείο εκείνο, με αποτέλεσμα τη δευτεροπαθή τοπική πάχυνσή του και εμφάνιση του σημείου εκτίναξης του δακτύλου.
Συνήθως, η αντιμετώπιση είναι χειρουργική, με διατομή του ελύτρου και κινητοποίηση του τένοντα, πάλι με ό,τι αυτό συνεπάγεται: Ξανά ανοικτό, χειρουργικό τραύμα μικρού ή μεγάλου μήκους (αν έχουν προσβληθεί περισσότερα δάκτυλα), ράμματα, αλλαγές, πόνος, μεγαλύτερη πιθανότητα επιπλοκών (φλεγμονή, μικροβιακή λοίμωξη, ρικνωτική ή υπερτροφική ουλή, δυσκαμψία κ.λπ.), μεγαλύτερο κόστος και περισσότερες μέρες αποχή από την εργασία.
Και εδώ υπάρχουν τεχνικές μικρής επεμβατικότητας που μπορούν να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα: Μία ή δύο εκχύσεις κορτικοστεροειδών, διαδερμική διατομή ελύτρου με βελόνη, με Haki knife ή συνδυασμός των παραπάνω.
Αναλυτικότερα, υπό τοπική αναισθησία και υπερηχογραφικό έλεγχο γίνεται μια μικρή οπή 1-2 mm κεντρικότερα του ελύτρου. Στην περίπτωση της βελόνης γίνονται επαναλαμβανόμενες εκδορές υποδόρια στο έλυτρο, με κινήσεις από την περιφέρεια προς το κέντρο, οι οποίες προκαλούν ένα χαρακτηριστικό ήχο. Η όλη διαδικασία είναι ανώδυνη, αναίμακτη και διαρκεί μόνο λίγα λεπτά.
Παρόμοια πλεονεκτήματα έχει και το Haki Knife. Πρόκειται για ένα ειδικό νυστέρι που εφευρέθηκε στις ΗΠΑ προ δεκαετίας και έφερε επανάσταση, αφού σε χρόνο μηδέν κόβει το έλυτρο από μια οπή 1 mm ενώ παράλληλα προστατεύει τον τένοντα. Αργότερα, εμφανίστηκαν και παραλλαγές του, όπως το Α-Knife από την Κορέα και το Trigger Finger Knife της Biomet ®, αλλά, όπως και η απονευρεκτομή με βελόνη, που περιγράψαμε παραπάνω, έτσι και οι τεχνικές αυτές έχουν το μειονέκτημα της μεγαλύτερης πιθανότητας υποτροπής της πάθησης. Αυτό όμως δεν μπορεί να συγκριθεί με τα πολλά πλεονεκτήματα που προσφέρουν.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ
Τελειώνοντας ας φανταστούμε έναν ασθενή πριν από μερικά χρόνια που για μια τέτοια μικροεπέμβαση έπρεπε να υποστεί πόνο, αιμορραγία, ράμματα, αλλαγές κάθε δύο μέρες, αντιβιοτική και αναλγητική αγωγή, απαγόρευση διαβροχής, κίνδυνο επιμόλυνσης, μετεγχειρητική ουλή, πιθανότατα και μετεγχειρητική δυσκαμψία και κατ’ επέκταση ανάγκη φυσιοθεραπείας. Και όλα αυτά να διαρκούν 2-4 εβδομάδες, με μεγάλο οικονομικό κόστος και ανάγκη αναρρωτικής άδειας ή αποχής από καθημερινές δραστηριότητες. Ο ίδιος ασθενής σήμερα κάνει την επέμβαση και την ίδια μέρα οδηγεί, εργάζεται, πλένεται, γυμνάζεται, με ελάχιστο πόνο και δίχως φάρμακα.
Σήμερα, η σύγχρονη χειρουργική αλλάζει. Είναι λιγότερο επεμβατική, βασίζεται αρκετά στην τεχνολογία και σίγουρα οι ασθενείς το εκτιμούν. Ειδικά αυτοί που έχουν χειρουργηθεί στο παρελθόν με την κλασική τεχνική μπορούν να συγκρίνουν και πάντα προτιμούν και συστήνουν τις νέες τεχνικές ελάχιστης επεμβατικότητας, αφού όλες βασίζονται στην ίδια ιδέα: Μικρότερη τομή, λιγότερες επιπλοκές, ταχύτερη αποκατάσταση.
Ριχάνα Μωρίς – Μωυσής
Ορθοπαιδικός Χειρουργός
Βιοκλινική Αθηνών
