Στη σημαντική αυτή εποχή που ζούμε, την «εποχή της τεχνολογίας», «ειδικές» εξετάσεις, όπως η γαστροσκόπηση και η κολονοσκόπηση, έχουν γίνει καθ’ ημέρα πράξη ή αλλιώς ρουτίνα.
Οι εξετάσεις αυτές, η γαστροσκόπηση και η κολονοσκόπηση, είναι ένα χρήσιμο «εργαλείο» όχι μόνο για τους γαστρεντερολόγους, αλλά και για τους παθολόγους, τους χειρουργούς, τους ορθοπεδικούς και τους καρδιολόγους. Η εκ των έσω επισκόπηση του οισοφάγου, του στομάχου, τμήματος του λεπτού και του παχέος εντέρου βοηθάει στη διάγνωση σοβαρών και απλών νοσημάτων, που αφορούν όχι μόνο τα συγκεκριμένα όργανα, αλλά συνολικά τον οργανισμό. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι στην καλή ανατομία και λειτουργικότητα του πεπτικού στηρίζεται η θρέψη του οργανισμού, η σωστή απορρόφηση των θρεπτικών ουσιών και η σωστή απορρόφηση των φαρμάκων. Οι πληροφορίες που παρέχουν αυτές οι εξετάσεις βοηθούν τον θεράποντα ιατρό στη διάγνωση του ασθενούς και στην περαιτέρω θεραπευτική αντιμετώπισή του (φαρμακευτική ή επεμβατική). Στόχος πάντα είναι η βελτίωση της υγείας του ασθενούς και η καλή ποιότητα ζωής του. Ένα απλό παράδειγμα είναι ένα απλός πόνος στη μέση που συνήθως ο ορθοπεδικός θα βάλει φαρμακευτική θεραπεία, η οποία περιλαμβάνει αντιφλεγμονώδη φάρμακα. Υπάρχουν όμως ασθενείς που δεν μπορούν να τα λάβουν λόγω της κατάστασης του στομάχου ή του εντέρου τους. Μπορούν να τα λάβουν όμως ασφαλώς και χωρίς προβλήματα αν ο ορθοπεδικός έχει γνώση της γαστροσκόπησης και της κολονοσκόπησης του ασθενούς. 
Όλοι οι ασθενείς πρέπει να έχουν κάνει γαστροσκόπηση και κολονοσκόπηση;
Όχι, οι εξετάσεις αυτές έχουν συγκεκριμένες ενδείξεις. Ορισμένες εξ αυτών, επιγαστραλγία, δυσπεψία, οπισθοστερνικός καύσος, αναγωγές τροφής, κοιλιακό άλγος, τυμπανισμός, τεινεσμός, αναιμία, αιμορραγία, αυτοάνοσα νοσήματα, αδιευκρίνιστες αρθρίτιδες, αίσθημα παλμών με αρνητικό καρδιολογικό έλεγχο, ανεξήγητη απώλεια βάρους και πολλές άλλες.
Ο θεράπων ιατρός και ο γαστρεντερολόγος αποφασίζουν για το πότε πρέπει να γίνει ενδοσκοπικός έλεγχος. Αξίζει να τονίσουμε ότι η κολονοσκόπηση είναι υποχρεωτική στα 50 έτη σε όλους -ως check up- ως προληπτικός έλεγχος, δηλαδή χωρίς κανένα σύμπτωμα. Η εξέταση επαναλαμβάνεται ανάλογα με τα ευρήματα της πρώτης κολονοσκόπησης. Στο check up – προληπτικό έλεγχο δεν ανήκει η γαστροσκόπηση. Το στομάχι ελέγχεται μόνο επί συμπτωμάτων. Οι εξετάσεις αυτές όμως έχουν σχετικές και απόλυτες αντενδείξεις. Δεν πρέπει να το ξεχνάμε ποτέ. Οι ασθενείς με σοβαρά καρδιολογικά και αναπνευστικά προβλήματα πρέπει να επιλέγονται προσεκτικά ώστε να έχουν όφελος από τις εξετάσεις και να μην κινδυνεύουν. Έχει, λοιπόν, πολύ μεγάλη σημασία ο θεράπων ιατρός του ασθενούς και ο γαστρεντερολόγος που θα αξιολογήσει τον ασθενή προ της ενδοσκόπησης και φυσικά ο χώρος (τμήμα) που θα γίνει η εξέταση.
Έχοντας υπ’ όψιν τον φόβο και την αγωνία του ασθενούς έχουμε δημιουργήσει στη Βιοκλινική Πειραιά ένα ενδοσκοπικό τμήμα που παρέχει τις δυνατότητες ασφάλειας και τη σωστή εξυπηρέτηση του ασθενούς.
- Ραντεβού άμεσα σε περίπτωση επείγοντος, εκτός σειράς, σε συνεννόηση με τους γιατρούς.
- Ειδικευμένη νοσηλεύτρια απαντά στο τηλέφωνο από τις 7.00 το πρωί ως και τις 9.00 το βράδυ στις απορίες του ασθενούς και σε τυχόν προβλήματα κατά τη διάρκεια της προετοιμασίας. Είναι γνωστό ότι ο ασθενής όσο και καλές οδηγίες να έχει κατά τη διάρκεια της προετοιμασίας έχει απορίες.
- Η συνέπεια στα ραντεβού είναι βασική προτεραιότητα για το τμήμα, με δύο αίθουσες ενδοσκοπήσεων και πολλαπλά σετ ενδοσκοπίων, ώστε η αναμονή προ της εξέτασης να μηδενίζεται.
- Οι νοσηλεύτριες του ενδοσκοπικού παραλαμβάνουν τον ασθενή οι ίδιες από τη ρεσεψιόν, ξεκινώντας συζήτηση (με αγάπη και χιούμορ) μέχρι την είσοδο στην ενδοσκοπική αίθουσα. Ο στόχος είναι σημαντικός και διπλός, αφενός να χαλαρώσει ο ασθενής και αφετέρου να ληφθεί ένα μίνι ιστορικό.
- Ειδικός αναισθησιολόγος, με μεγάλη εμπειρία, αναλαμβάνει την τοποθέτηση φλέβας και αξιολογεί λεπτομερώς τον ασθενή πριν από την έναρξη της εξέτασης, έτσι η δόση της καταστολής – μέθης ρυθμίζεται ανάλογα με τον ασθενή. Ο αναισθησιολόγος παραμένει δίπλα στον ασθενή καθόλη τη διάρκεια της εξέτασης, παρακολουθώντας τα ζωτικά του όργανα (ΑΠ σφίξεις, ΗΚΡ). Η εξέταση έτσι γίνεται ανώδυνα.
- Ο έμπειρος γαστρεντερολόγος μπορεί να τελειώσει την ενδοσκόπηση ήρεμα και ακίνδυνα.
- Ο ασθενής παρακολουθείται στη συνέχεια έως ότου μπορεί να εξέλθει μόνος του από την κλινική και αξιοπρεπώς να επανέλθει σε απλές δραστηριότητες (να βαδίσει κανονικά, να μην πονάει, να φάει και να πιει).
- Πάντα πριν από την έξοδο λαμβάνει αμέσως τη διάγνωση γραπτώς και ο γαστρεντερολόγος τού έχει εξηγήσει λεπτομερώς τα ευρήματα της εξέτασης. Ασυνόδευτοι ασθενείς παραμένουν στο τμήμα ώσπου να μπορούν να γυρίσουν με ασφάλεια στο σπίτι τους.
- Πάντα δίνεται η δυνατότητα επικοινωνίας με τον γαστρεντερολόγο και μετά την αποχώρηση του ασθενούς.
Η προσωπική μου εμπειρία στο τμήμα αυτό που ενδοσκοπώ επί 15 έτη δείχνει ότι οι ασθενείς επανέρχονται χωρίς άγχος και με χαμόγελο.
Στην αγωνία των ασθενών αν θα πονέσω στη γαστροσκόπηση ή στην κολονοσκόπηση ,απαντάμε ως τμήμα ηχηρά «όχι». Δεν πρέπει οι ασθενείς να πονάνε στις εξετάσεις αυτές. Υπάρχει τρόπος στο ενδοσκοπικό τμήμα της Βιοκλινικής Πειραιά. Πάντα με σεβασμό στην αξιοπρέπεια και τις ιδιαιτερότητες του κάθε ασθενούς.
ΙΩΑΝΝΑ ΘΕΟΦΑΝΙΔΟΥ,
ΕΙΔΙΚΟΣ ΓΑΣΤΡΕΝΤΕΡΟΛΟΓΟΣ ΕΝΔΟΣΚΟΠΙΚΟ ΤΜΗΜΑ
ΒΙΟΚΛΙΝΙΚΗΣ ΠΕΙΡΑΙΑ
