fbpx
ΓΙΑ ΡΑΝΤΕΒΟΥ ΚΑΛΕΣΤΕ :   ΑΘΗΝΑ  210 6962600, ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ  2310 372600
ΑΜΕΣΗ ΑΝΑΓΚΗ! 14 501

Ελάχιστα επεμβατική χειρουργική σπονδυλικής στήλης

Του Ευάγγελου Ρόκα Βιοκλινική Πειραιά

H χειρουργική της σπονδυλικής στήλης έχει εξελιχθεί σε σηµαντικό βαθµό τα τελευταία χρόνια µε τη χρήση εξελιγµένων µικροσκοπίων και εξειδικευµένων εργαλείων που επιτρέπουν την πραγµατοποίηση χειρουργικών επεµβάσεων µε τοµές µεγέθους «κλειδαρότρυπας»!

Πράγµατι, το χειρουργείο για την αφαίρεση του µεσοσπονδύλιου δίσκου, που είναι υπεύθυνος για οσφυοϊσχιαλγία ή ακόµα και πάρεση/αδυναµία των κάτω άκρων, η γνωστή σε όλους µας «οσφυϊκή δισκεκτοµή», µπορεί πια να επιτευχθεί από ένα «κανάλι» εργασίας διαµέτρου από 16 έως 20 χιλιοστών (Εικόνα 1α).

Εικόνα 1α

Οι νευροχειρουργοί ανέκαθεν χρησιµοποιούσαν το χειρουργικό µικροσκόπιο για τη πραγµατοποίηση πολύ λεπτών επεµβάσεων στον εγκέφαλο και τη σπονδυλική στήλη. Ωστόσο, προκειµένου να φτάσει κάποιος στον µεσοσπονδύλιο δίσκο είναι απαραίτητο να περάσει από πολλά επίπεδα/στρώµατα ιστών µε σηµαντικές δοµές, όπως το υποδόριο, η εν τω βάθει περιτονία, οι µύες και ο ωχρός σύνδεσµος (yellow ligament). Κάθε επίπεδο βρίσκεται σε προοδευτικά αυξανόµενο βάθος, δηµιουργώντας µια εγγενή δυσκολία στα κλασικά εργαλεία, που, εκτός από πιο ογκώδη, απαιτούσαν και µια κωνικού σχήµατος χειρουργική τοµή, προκειµένου το φως του µικροσκοπίου να φτάσει στον µεσοσπονδύλιο δίσκο. Αυτό είχε σαν αποτέλεσµα η τοµή του δέρµατος να είναι διπλάσια ή και µεγαλύτερη από τον πραγµατικά απαιτούµενο «χώρο» για την πραγµατοποίηση του χειρουργείου.

Ωστόσο, δεν είναι µόνο το αισθητικό κοµµάτι που απασχολεί ασθενή και χειρουργό, αλλά και το λειτουργικό (functional). Πλέον η χειρουργική της σπονδυλικής στήλης έχει προχωρήσει τόσο ώστε να εστιάζει περισσότερο στο τελικό λειτουργικό αποτέλεσµα και όχι µόνο στο ίδιο το χειρουργείο. ∆εν έχει νόηµα, για παράδειγµα, να πραγµατοποιηθεί ένα σοβαρό χειρουργείο στένωσης της σπονδυλικής στήλης εάν αυτό µακροπρόθεσµα δεν εξασφαλίζει την ευστάθεια και την όσο το δυνατόν πιο φυσιολογική λειτουργία της σπονδυλικής στήλης. Αυτός είναι και ο λόγος που οι κλασικές, ανοικτές, τεχνικές της πεταλεκτοµής, της τρηµατεκτοµής και της δισκεκτοµής φθίνουν και οι ενδείξεις τους περιορίζονται συνεχώς.

Στη χειρουργική πράξη τη λύση όσον αφορά την άριστη λειτουργικότητα αλλά και την άριστη αποτελεσµατικότητα έφεραν οι διαδερµικοί διαστολείς, µε αποκορύφωµα τους κυλινδρικούς διαστολείς (tubularretractors). Με την εφαρµογή τους δηµιουργείται ένα κυλινδρικό «κανάλι εργασίας» διαµέσου των ιστών, χωρίς αυτοί να κόβονται, ελαχιστοποιώντας τον τραυµατισµό τους και µεγιστοποιώντας τη λειτουργική µετεγχειρητική αποκατάστασή τους. Εξάλλου, είναι χαρακτηριστικό ότι η έκταση/χώρος που απαιτείται για την πραγµατοποίηση του χειρουργείου είναι, τόσο στην κλασική όσο και στην ελάχιστα επεµβατική τεχνική, ο ίδιος, το µόνο που αλλάζει είναι ο τρόπος µε τον οποίο «φτάνει» στον στόχο του ο χειρουργός (Εικόνες 1β, 1γ). Για τον λόγο αυτό έχει δηµιουργηθεί και ο όρος Minimal Access Surgical Technique (MAST) (Χειρουργικές Τεχνικές Ελάχιστης Προσπέλασης) (Εικόνα 2).

Εικόνα 1β

 

Εικόνα 1γ

Με αυτό τον τρόπο µπορούν να πραγµατοποιηθούν σχεδόν όλα τα βασικά χειρουργεία της σπονδυλικής στήλης, όπως δισκεκτοµή, τρηµατεκτοµή και πεταλεκτοµή. Όσο κι αν φαίνεται περίεργο, µε την ετερόπλευρη τοποθέτηση ενός διαδερµικού διαστολέα είναι δυνατές η αµφοτερόπλευρηαποσυµπίεση των νευρικών στοιχείων και η αφαίρεση των εκφυλισµένων ιστών που προκαλούν πίεση. Γίνεται, δηλαδή, µια «εκ των έσω» πεταλεκτοµή, η οποία όµως δεν επηρεάζει δοµικά στοιχεία της σπονδυλικής στήλης, όπως οι σύνδεσµοι και οι µύες. Η τοµή είναι µικρότερη, άρα ο µετεγχειρητικός πόνος είναι λιγότερος. ∆εν απαιτούνται µεγάλες ποσότητες αναλγητικών φαρµάκων και εποµένως δεν επιβαρύνεται ο οργανισµός του ασθενούς. Ο τραυµατισµός των ιστών είναι πολύ µικρός, µε αποτέλεσµα ο ασθενής να κινητοποιείται και να αναρρώνει ταχύτερα, κάτι που στη χειρουργική της σπονδυλικής στήλης είναι θεµελιώδους σηµασίας.

Το αισθητικό κοµµάτι της µικρότερης τοµής για την ελάχιστα επεµβατική χειρουργική είναι ένα… παράπλευρο όφελος και όχι αυτοσκοπός.

Χρησιµοποιώντας παραπλήσια τεχνική, δηλαδή µε τη διύνηση των ιστών και όχι µε το κόψιµο ή το κάψιµό τους, είναι δυνατή και η πραγµατοποίηση της σταθεροποίησης της σπονδυλικής στήλης, δηλαδή της σπονδυλοδεσίας. Η τεχνική αυτή ονοµάζεται διαδερµικήσπονδυλοδεσία. Ανέκαθεν ο όρος «σπονδυλοδεσία» προκαλούσε ρίγη δέους στους επαγγελµατίες υγείας και σκιρτήµατα φόβου στους ασθενείς. Ο λόγος είναι ότι για την πραγµατοποίηση ήταν απαραίτητη µια µεγάλη σε µήκος τοµή, που συνοδεύεται απαραίτητα από εκτεταµένη αποκόλληση των παρασπονδυλικών µυών. Με τον τρόπο αυτό, παρά τη σταθεροποίηση της σπονδυλικής στήλης µε βίδες και ράβδους, το µυϊκό σύστηµα αποδυναµώνεται, µε αποτέλεσµα να εµφανίζονται πόνοι άτυπης αιτιολογίας, όπως, π.χ., ο χρόνιος νευροπαθητικός πόνος. Παράλληλα, χάνεται και σηµαντική ποσότητα αίµατος, γεγονός που καθιστά το χειρουργείο απαγορευτικό για εξασθενηµένους ή ηλικιωµένους ασθενείς (Εικόνα 3).

Με τη διαδερµική σπονδυλοδεσία, οι βίδες τοποθετούνται υπό συνεχή ακτινοσκοπικό έλεγχο, διαµέσου «καναλιών εργασίας» περίπου 2 εκ., διαδερµικά, χωρίς να αποκολλώνται οι µύες. Με αυτό τον τρόπο επιτυγχάνεται ελάχιστος τραυµατισµός και απονεύρωση των παρασπονδυλικών µυών, ελάχιστη απώλεια αίµατος και καλύτερο λειτουργικό αποτέλεσµα. Το µυϊκό σύστηµα είναι ακέραιο και βοηθά στην ταχύτερη και ευκολότερη ανάρρωση τους ασθενούς. Ο ασθενής µπορεί να κινητοποιηθεί άµεσα και να εξέλθει από την κλινική την 1η ή συνηθέστερα τη 2η µετεγχειρητική ηµέρα.

 

Ευάγγελος Μ. Ρόκας MD, Νευροχειρουργός,
Επιστηµονικός Συνεργάτης Βιοκλινικής Πειραιά

2018-05-09T12:00:29+00:00