Τι είναι ο καρκίνος του παχέος εντέρου;
Ο καρκίνος του παχέος εντέρου είναι ένας κακοήθης όγκος που προκαλείται στην εσωτερική επιφάνεια του παχέος εντέρου, το κοµµάτι, δηλαδή, του πεπτικού σωλήνα στο οποίο επικάθονται τα άχρηστα προϊόντα πέψης.
Πόσο µεγάλο είναι το πρόβληµα;
Είναι ένας πολύ συχνός και θανατηφόρος καρκίνος.
Κάθε χρόνο παγκοσµίως ο καρκίνος του παχέος εντέρου διαγιγνώσκεται σχεδόν σε 1.000.000 ανθρώπους.
Στις δυτικές κοινωνίες αποτελεί τον τρίτο σε συχνότητα καρκίνο και τη δεύτερη αιτία θανάτου από καρκίνο, µε παρόµοια συχνότητα σε άνδρες και σε γυναίκες.
Η πιθανότητα ένα άτοµο να παρουσιάσει στη διάρκεια της ζωής του τη νόσο είναι 6% και το 50% θα πεθάνουν από τη νόσο.
Πού οφείλεται ο καρκίνος του παχέος εντέρου;
Τα αίτια του καρκίνου παραµένουν άγνωστα. Περιβαλλοντικοί και γενετικοί παράγοντες αυξάνουν τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του παχέος εντέρου.
Πώς προκαλείται ο καρκίνος του παχέος εντέρου;
Ο καρκίνος του παχέος εντέρου αναπτύσσεται αργά. Συχνά αρχίζει µε τη µορφή ενός µικρού πολύποδα. Οι πολύποδες είναι καλοήθης όγκοι που προβάλλουν µέσα στο έντερο. Οι πολύποδες αυτοί µπορεί να είναι προκαρκινικά αδενώµατα, τα οποία σταδιακά εξελίσσονται σε πλήρη µορφή καρκίνου. Ευτυχώς, όλοι οι πολύποδες δεν εξελίσσονται σε καρκίνο.
Υπάρχουν συµπτώµατα που µπορούµε να προσέξουµε;
Σε αρχικά στάδια ο καρκίνος του παχέος εντέρου δεν εµφανίζει συνήθως συµπτώµατα.
Επισκεφθείτε τον γαστρεντερολόγο σας αµέσως, αν παρατηρήσετε κάποια από τα παρακάτω συµπτώµατα:
- Αίµα στα κόπρανα
- Αλλαγή των συνηθειών του εντέρου (διάρροια, δυσκοιλιότητα ή εναλλαγή των δύο ή στο σχήµα των κοπράνων)
- Αναιµία
- Ανεξήγητη απώλεια βάρους
- Αίσθηση ότι το έντερο δεν αδειάζει πλήρως µετά την αφόδευση
- Πόνο στην κοιλιά, φούσκωµα
Τα παραπάνω συµπτώµατα δεν σχετίζονται απαραίτητα µε καρκίνο του παχέος εντέρου.
Μπορώ να µειώσω τον κίνδυνο;
Έρευνες έδειξαν ότι 2 στους 3 καρκίνους του παχέος εντέρου µπορούν να προληφθούν µε αλλαγή στη διατροφή και µε φυσική άσκηση. Οι διατροφικές µας συνήθειες ευθύνονται περίπου για 30% των περιστατικών καρκίνου στις δυτικές κοινωνίες.
Βάλτε στη διατροφή σας κυρίως φυτικές τροφές, όπως φρούτα, λαχανικά, όσπρια και δηµητριακά ολικής αλέσεως. Τα φρούτα και τα λαχανικά έχουν βιταµίνες που δυναµώνουν το ανοσοποιητικό µας σύστηµα. Περιορίστε την κατανάλωση κόκκινου κρέατος και λιπαρών τροφών.
∆ιατηρήστε το βάρος σας σε φυσιολογικά επίπεδα. Τα υπέρβαρα και παχύσαρκα άτοµα έχουν αυξηµένο κίνδυνο για πολλούς καρκίνους, όπως και γι’ αυτόν του παχέος εντέρου.
Αυξήστε τη σωµατική σας δραστηριότητα, για τουλάχιστον 30 λεπτά κάθε µέρα. Η σωµατική άσκηση δυναµώνει το ανοσοποιητικό µας σύστηµα και κρατάει υγιές το πεπτικό µας σύστηµα.
Περιορίστε το αλκοόλ.
Πώς γίνεται ο προληπτικός έλεγχος του ασυµπτωµατικού πληθυσµού για την ανεύρεση πολυπόδων ή καρκίνου παχέος εντέρου σε πρώιµο στάδιο;
Είναι πολύ σηµαντικό να βρείτε τον καρκίνο πριν να εξαπλωθεί. Αν ο καρκίνος του παχέος εντέρου διαγνωστεί νωρίς, µπορεί να θεραπευτεί µε µεγάλη επιτυχία.
Για την πρόληψή του συνιστώνται:
α. Η δοκιµασία ανίχνευσης αιµοσφαιρίνης στα κόπρανα
β. Κολονοσκόπηση
γ. Εικονική κολονοσκόπηση
δ. Ορθοσιγµοειδοσκόπηση
Τι είναι η εξέταση ανίχνευσης αιµοσφαιρίνης στα κόπρανα;
Εντοπίζει τις ελάχιστες ποσότητες αίµατος, που κανονικά δεν είναι ορατές µε γυµνό µάτι, στις κενώσεις. Επί θετικού αποτελέσµατος, απαιτείται εξέταση µε κολονοσκόπηση.
Τι είναι η κολονοσκόπηση;
Είναι µια εξειδικευµένη εξέταση, που επιτρέπει τη συνεχή καταγραφή της εσωτερικής επιφάνειας του εντέρου σε οθόνη. Η κολονοσκόπηση είναι η µοναδική αποτελεσµατική διαγνωστικά και θεραπευτικά εξέταση του παχέος εντέρου.
Τι είναι η ορθοσιγµοειδοσκόπηση;
Εξετάζει εσωτερικά τα τελευταία 60 εκ. του παχέος εντέρου. Το µειονέκτηµα είναι ότι εξετάζει µόνο το αριστερό τµήµα του εντέρου.
Τι είναι η εικονική κολονοσκόπηση;
Αποτελεί εναλλακτική µέθοδο κολονοσκόπησης σε άτοµα που δεν θέλουν ή δεν είναι δυνατό να υποβληθούν σε κολονοσκόπηση. Μειονέκτηµα είναι ότι, αν βρεθεί κάποια βλάβη, απαιτείται έλεγχος και µε κολονοσκόπηση.
Ποιοι πρέπει να κάνουν προληπτικό έλεγχο;
Οποιοσδήποτε µπορεί να πάθει καρκίνο του παχέος εντέρου. Αυξηµένο κίνδυνο έχουν:
- Άτοµα ηλικίας άνω των 45ετών (µετά την ηλικία αυτή η πιθανότητα εµφάνισης της νόσου διπλασιάζεται σε κάθε δεκαετία ζωής).
- Άτοµα µε οικογενειακό ιστορικό πολυπόδων ή καρκίνου του παχέος εντέρου.
- Άτοµα µε ιδιοπαθή φλεγµονώδη νόσο (µακροχρόνια ελκώδη κολίτιδα ή νόσο του Crohn).
- Άτοµα µε οικογενειακό ιστορικό οικογενούς αδενωµατώδους πολυποδίασης.
- Άτοµα µε οικογενειακό ιστορικό κληρονοµικού µη πολυποδισιακού καρκίνου παχέος εντέρου.
- Υπέρβαρα και παχύσαρκα άτοµα.
- Άτοµα µε κακές διατροφικές συνήθειες και έλλειψη σωµατικής δραστηριότητας, καθώς και οι καπνιστές.
Ο καρκίνος του παχέος εντέρου µπορεί να διαγνωστεί έγκαιρα και να σώσει τη ζωή σου! Ενηµερωθείτε από τον γαστρεντερολόγο σας.
Αβραµίδης Ιάκωβος MD, Ph.D, FEBGH
Γαστρεντερολόγος – Ηπατολόγος
∆ιδάκτωρ Ιατρικής Σχολής ΑΠΘ
Επιστηµονικός Συνεργάτης
ΒιοΚλινικής Θεσσαλονίκης