Πρέπει να χειρουργηθούν; Και, αν ναι, πότε;

Τα κατάγµατα πηχεοκαρπικής είναι τα πιο συχνά κατάγµατα του άνω άκρου. Είναι πιο συχνά στις γυναίκες και σε ηλικίες άνω των 60. Σύµφωνα µε τις νέες κατευθυντήριες οδηγίες της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Οστεοπόρωσης, αποτελεί σηµείο διερεύνησης για οστεοπόρωση και αυξάνει την πιθανότητα οστεοπορωτικού κατάγµατος, σύµφωνα µε τον δείκτη Fraχ. 

Διάγνωση και θεραπεία

Το διαγνωστικό πρόβληµα µε αυτά τα κατάγµατα είναι ότι διαφέρουν πολύ µεταξύ τους. Γι’ αυτό τον λόγο υπάρχουν πολλές κατατάξεις µεταξύ των ορθοπαιδικών και στα συνέδρια αποτελεί σηµείο διχογνωµίας ποια κατάγµατα χειρουργούνται και ποια όχι. Παρ’ όλα αυτά, όλοι συµφωνούν ότι στα ενδαρθρικά κατάγµατα πρέπει να προτείνεται χειρουργική θεραπεία για καλύτερα λειτουργικά αποτελέσµατα της πηχεοκαρπικής άρθρωσης. Στα εξωαρθρικά κατάγµατα µπορεί να ακολουθηθεί συντηρητική θεραπεία (γύψος), αρκεί στην επανεξέταση, που πραγµατοποιείται σε δέκα ηµέρες, η επιτυχής ανάταξη να κρατείται σταθερή. Αυτό το χρονικό σηµείο αποτελεί και πάλι σηµείο διχογνωµίας, καθώς πολλοί συνάδελφοι ορθοπαιδικοί κρίνουν αποδεκτή ή µη τη συγκράτηση της ανάταξης εµπειρικά, αν και υπάρχουν κατευθυντήριες οδηγίες για την παλαµιαία κλίση της κερκίδας, την ωλένια διαφορά, το µήκος της κερκίδας και την κλίση της.

Οι παθογένειες του Εθνικού Συστήµατος Υγείας έχουν οδηγήσει πολλούς συνανθρώπους µας µε τα παραπάνω κατάγµατα να πάσχουν από έναν επώδυνο και µη λειτουργικό καρπό όσο θα ήθελαν. Αυτή η κατάσταση ονοµάζεται πώρωση σε πληµµελή θέση ή, λαϊκά, το κάταγµα έχει στραβοκολλήσει.

Λύση υπάρχει, και είναι χειρουργική…

Οι ενδείξεις χειρουργικής αντιµετώπισης της πώρωσης σε πληµµελή θέση των καταγµάτων της περιφερικής κερκίδας είναι η απώλεια του µήκους της κερκίδας κατά 5 mm, η µείωση της κερκιδικής κλίσης κατά 10 µοίρες ή η αύξηση της παλαµιαίας κλίσης κατά 25 µοίρες. Οι σηµαντικές λειτουργίες που επηρεάζονται είναι η ισχύς του δραγµού, το εύρος κίνησης της πηχεοκαρπικής άρθρωσης και η εκτέλεση των καθηµερινών δραστηριοτήτων.

Γίνεται προεγχειρητικός σχεδιασµός µε αξονική τοµογραφία και στα δύο χέρια, υπολογίζεται η διόρθωση του περιφερικού άκρου της κερκίδας στον χώρο (υπάρχει δυνατότητα 3D printing του οστικού µοσχεύµατος, εάν χρειαστεί) και προχωράµε στο χειρουργείο, όπου υπό αναισθησία (συνήθως µασχαλιαίο block) πραγµατοποιούνται η προσπέλαση και η ανάδειξη της πληµµελούς πώρωσης. Η οστεοτοµία γίνεται κεντρικότερα αυτής, υπό ακτινοσκοπικό έλεγχο.

Στη συνέχεια διατείνεται η περιοχή και γίνεται συγκράτηση, στη νέα σωστή ανατοµικά θέση, µε υλικά οστεοσύνθεσης (πλάκα και βίδες). Τα νεότερα υλικά µάς δίνουν τη δυνατότητα ισχυρής συγκράτησης χωρίς να υπάρχει ανάγκη οστικού µοσχεύµατος σε µικρά ελλείµµατα.

Ακολουθεί η εφαρµογή νάρθηκα για δύο εβδοµάδες και στη συνέχεια φυσικοθεραπεία, ώστε να επανέλθει η πηχεοκαρπική στο φυσιολογικό εύρος τροχιάς της, καθώς και να ισχυροποιηθεί ο δραγµός της.

Nικόλαος Κοκκαλάς
Ορθοπαιδικός Χειρουργός MD, M.Sc, Ph.Dc
Επιστημονικός Συνεργάτης Βιοκλινικής Πειραιά