Του Παναγιώτη Γλεντή Βιοκλινική Αθηνών
Ειδικός Λαπαροενδοσκόπος Χειρουργός ΒιοΚλινική Αθηνών & Θεσσαλονίκης,
Όμιλος ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗ
Τι ονομάζουμε κήλη;
Κήλη ονομάζουμε ένα φυσιολογικό ή παθολογικού «άνοιγμα» του μυϊκού τοιχώματος στην περιοχή της κοιλιάς μέσα από το οποίο μπορεί να προβάλει κάτω από το δέρμα ένα ενδοκοιλιακό όργανο, συνήθως το έντερο.
Πώς δημιουργείται η κήλη;
Η κήλη δημιουργείται όταν αδυνατίζει το μυϊκό τοίχωμα της κοιλιάς, δημιουργώντας ένα χάσμα μέσα από το οποίο προβάλλουν και ψηλαφώνται τα εσωτερικά όργανα όπως το παχύ και το λεπτό έντερο, το επίπλουν, η ουροδόχος κύστη κ.λπ.
Ποια είναι τα αίτια εμφάνισης των κηλών;
Τα πιο σημαντικά αίτια που προδιαθέτουν στην εμφάνιση μιας κήλης είναι:
- Η συγγενής προδιάθεση (οι βουβωνοκήλες και οι ομφαλοκήλες εμφανίζονται συχνά κατά τη γέννηση).
- Οι διαταραχές στον μεταβολισμό του κολλαγόνου (ηλικιωμένοι ασθενείς, κακή διατροφή, χρόνια νοσήματα).
- Οι καταστάσεις που δημιουργούν αύξηση της ενδοκοιλιακής πίεσης (παχυσαρκία, χρόνιος βήχας, δυσκοιλιότητα, υπερτροφία προστάτη, πολλαπλοί τοκετοί, βαριά χειρωνακτική εργασία).
- Τα τραύματα και οι εγχειρητικές τομές στο κοιλιακό τοίχωμα που δημιουργούν ευένδοτα σημεία για ανάπτυξη κηλών.
Πώς γίνεται η διάγνωση των κηλών;
Οι κήλες διαγιγνώσκονται πολύ εύκολα με την κλινική εξέταση από τον χειρουργό.
Ο ασθενής αρχικά βλέπει μία διόγκωση που προβάλει από το κοιλιακό τοίχωμα, η οποία στα αρχικά στάδια συνήθως ανατάσσεται και εξαφανίζεται αυτόματα όταν ξαπλώνει.
Επίσης μπορεί να συνυπάρχει και ένα αίσθημα «καψίματος» ή βάρους, κυρίως μετά από αρκετή ορθοστασία ή κούραση.
Σε πιο προχωρημένες καταστάσεις το περιεχόμενο της κήλης δεν ανατάσσεται, ενώ αν παρουσιαστεί οξύς πόνος μιλάμε για περισφιγμένη κήλη, κατάσταση η οποία είναι επείγουσα και χρειάζεται άμεση χειρουργική αντιμετώπιση, λόγω του κινδύνου να συμβεί ισχαιμία και νέκρωση του εντέρου.
Ταξινόμηση κηλών
Κάθε κήλη μπορεί να έχει διαφορετική εντόπιση, ανάλογα με το ανατομικό σημείο όπου εμφανίζεται. Αντίστοιχα, κάθε κήλη παίρνει και το όνομά της από τη θέση της.
Οι πιο συχνά εμφανιζόμενες κήλες είναι οι εξής:
- Βουβωνοκήλη
- Μηροκήλη
- Ομφαλοκήλη
- Επιγαστρική κήλη
- Μετεγχειρητική κοιλιοκήλη
- Κήλη λευκής γραμμής
- Κήλη Spieghel
- Κιρσοκήλη
- Κήλη των αθλητών ή σύνδρομο κοιλιακών προσαγωγών
Κάποιες από αυτές μπορεί να βρεθούν και στα παιδιά, τα οποία ανάλογα με το είδος της κήλης χρειάζονται ή όχι χειρουργική αντιμετώπιση, ενώ στους ενήλικες σχεδόν πάντα οι κήλες χρειάζεται να διορθωθούν χειρουργικά.
Επιπλοκές των κηλών
Ο βασικός κίνδυνος όλων των κηλών του κοιλιακού τοιχώματος είναι ο κίνδυνος της περίσφιξης, κατά την οποία, συνήθως μετά από κάποιο απότομο σήκωμα βάρους ή μετά από έντονο βήχα, εισέρχεται μέσα στον σάκο της κήλης κάποιο ενδοκοιλιακό σπλάγχνο (έντερο, επίπλουν κ.λπ.) προκαλώντας οξύ πόνο και ισχαιμία και, αν δεν αντιμετωπιστεί άμεσα, νέκρωση του οργάνου.
Γι’ αυτό τον λόγο όλες οι κήλες των ενηλίκων και κάποιες των παιδιών (π.χ. βουβωνοκήλες στα βρέφη) πρέπει να αντιμετωπίζονται άμεσα μετά τη διάγνωσή τους.
Μία περισφιγμένη κήλη η οποία θα καθυστερήσει να αντιμετωπιστεί χειρουργικά δημιουργεί τον κίνδυνο να χρειαστεί αφαίρεση τμήματος του εντέρου (που θα έχει νεκρωθεί) ή σε πιο παραμελημένες καταστάσεις υπάρχει ο κίνδυνος να εξελιχθεί σε περιτονίτιδα και να απειληθεί σοβαρά η ζωή του ασθενούς.
Ποιες κήλες είναι οι πιο επικίνδυνες και πότε πρέπει να αντιμετωπίζονται;
Αντίθετα με ό,τι οι περισσότεροι νομίζουν, ο μεγαλύτερος κίνδυνος για περίσφιξη μιας κήλης είναι στα αρχικά στάδια, όταν αυτή είναι πολύ μικρή.
Στη φάση αυτή, το κηλικό χάσμα έχει μικρό εύρος με αποτέλεσμα να είναι πιο επικίνδυνο να εγκλωβιστεί μέσα του και να «στραγγαλιστεί» το έντερο.
Για τον λόγο αυτό, οι κήλες πρέπει να αντιμετωπίζονται αμέσως μόλις διαγνωστούν, πριν συμβεί η περίσφιξη ή όποιες άλλες επιπλοκές και τεθεί σε κίνδυνο η υγεία ή και η ζωή του ασθενούς.
Θεραπεία κηλών – σύγχρονες μέθοδοι αντιμετώπισης
Κάθε κήλη μπορεί να διορθωθεί με ανοικτή μέθοδο αλλά και λαπαροσκοπικά ή ρομποτικά, με 2-3 μικρές οπές 5 χιλιοστών, οι οποίες επουλώνονται ταχύτατα μετεγχειρητικά.
Η επέμβαση για κήλη χρειάζεται συνήθως μισή ή μία ημέρα νοσηλεία και ο ασθενής επιστρέφει μετά από 1-2 ημέρες σε όλες τις καθημερινές του δραστηριότητες.
Κατά τη λαπαροσκοπική ή ρομποτική αποκατάσταση των κηλών συνήθως χρησιμοποιούνται ειδικά συνθετικά πλέγματα ώστε να καλυφθεί το χάσμα χωρίς τάση (tension free hernioplasty). Αυτό εξασφαλίζει και την απόλυτη και οριστική αντιμετώπιση του προβλήματος και αποφεύγονται οι μελλοντικές υποτροπές.
Λαπαροσκοπική και ρομποτική θεραπεία των κηλών
Σήμερα εφαρμόζουμε τις πιο εξελιγμένες και σύγχρονες μεθόδους στη χειρουργική αποκατάσταση των κηλών, που είναι η λαπαροσκοπική και η ρομποτική μέθοδος (Da Vinci).
Με τις μεθόδους αυτές, που είναι ελάχιστα επεμβατικές, αποφεύγουμε τη δημιουργία τομής στην κοιλιά και ως συνέπεια ο ασθενής παρουσιάζει ελάχιστο μετεγχειρητικό πόνο και επιστρέφει άμεσα στις καθημερινές του δραστηριότητες και στην εργασία του.
Χρησιμοποιούμε 2 ή 3 μικρές οπές στο κοιλιακό τοίχωμα, μέσα από τις οποίες τοποθετούμε ένα ειδικό πλέγμα στο χάσμα της κήλης και ο ασθενής μπορεί μέσα σε ένα 24ωρο να είναι πλήρως λειτουργικός.
Η επέμβαση διαρκεί περίπου 30 λεπτά, ο ασθενής σηκώνεται και περπατάει αμέσως χωρίς να αισθάνεται ιδιαίτερο πόνο και μπορεί να εξέλθει από το νοσοκομείο την ίδια ή την επόμενη ημέρα.
Λαπαροσκοπική αποκατάσταση κήλης με μία οπή (Single Port Hernia Repair)
Η χειρουργική μας ομάδα είναι από τις πρώτες σε Ελλάδα και Κύπρο που εφαρμόζει την πιο εξελιγμένη μέθοδο λαπαροσκοπικής αποκατάστασης των κηλών, μέσω μίας μόνο οπής που γίνεται στο κοιλιακό τοίχωμα. Η μέθοδος είναι ακόμα λιγότερο επεμβατική και το μετεγχειρητικό και αισθητικό αποτέλεσμα για τον ασθενή είναι άριστο.
