Τί είναι ο θυρεοειδής αδένας;

Ο θυρεοειδής είναι ένας αδένας σε σχήµα πεταλούδας και βρίσκεται στο κατώτερο µέρος της πρόσθιας επιφάνειας του τραχήλου. Παράγει τις θυρεοειδικές ορµόνες, οι οποίες, µέσω του αίµατος, µεταφέρονται σε κάθε ιστό του σώµατος και βοηθούν στην ορθή διαχείρηση της ενέργειας, της σωστής θερµοκρασίας του σώµατος και στην καλή λειτουργία της καρδιάς, του εγκεφάλου, των µυών, του γαστρεντερικού συστήµατος και άλλων οργάνων.

Τι προκαλεί τη νόσο Graves;

Η νόσος ενεργοποιείται από µια διαδικασία στο ανοσοποιητικό σύστηµα του σώµατος, το οποίο, υπό φυσιολογικές συνθήκες, µας προστατεύει από ξένους εισβολείς, όπως τα βακτήρια και οι ιοί. Το ανοσοποιητικό σύστηµα καταστρέφει τους ξενους εισβολείς µε τα αντισώµατα, τα οποία παράγονται από τα λεµφοκύτταρα. Συχνά, όµως, το ανοσοποιητικό σύστηµα παρασύρεται στην παραγωγή αντισωµάτων, τα οπoία, µέσω διασταυρούµενης αντίδρασης (cross-reaction), αντιδρούν µε πρωτεΐνες των ίδιων των κυττάρων του, προκαλώντας την καταστροφή αυτών των κυττάρων.

Στη νόσο του Graves, αυτά τα αντισώµατα (που ονοµάζονται αντισώµατα του υποδοχέα της θυρεοτροπίνης TRAb ή ανοσοσφαιρίνες διέγερσης του θυρεοειδούς TSI) κάνουν το αντίθετο, προκαλώντας την υπερδραστηριότητα των θυρεοειδικών κυττάρων. Τα αντισώµατα συνδέονται µε υποδοχείς της επιφάνειας των θυρεοειδικών κυττάρων και τα διεγείρουν να υπερπαράγουν και να απελευθερώνουν θυρεοειδικές ορµόνες.

Ποια είναι τα συµπτώµατα της νόσου Graves;

Υπερθυρεοειδισµός: Η πλειονότητα των συµπτωµάτων της νόσου προκαλούνται από την υπερβολική παραγωγή των θυρεοειδικών ορµονών από τον θυρεοειδή αδένα.

Μερικά από αυτά τα συµπτώµατα περιλαµβάνουν:

• Ταχυκαρδία
• Τρόµο χεριών
• Απώλεια σωµατικού βάρους
• Διαταραχές ύπνου
• Μυϊκή αδυναµία
• νευροψυχιατρικές διαταραχές
• ∆υσανεξία στη ζέστη.

Oφθαλµοπάθεια: Η νόσος του Graves είναι το µόνο είδος υπερθυρεοειδισµού που σχετίζεται µε φλεγµονή των οφθαλµών, οίδηµα των ιστών γύρω από τα µάτια και εξόφθαλµο. Συνολικά το 1/3 των ασθενών µε νόσο του Graves αναπτύσσουν κάποια σηµεία και συµπτώµατα της οφθαλµοπάθειας Graves, αλλά µόνο περίπου το 5% έχει µέτρια έως σοβαρή φλεγµονή που µπορεί να προκαλέσει σοβαρή ή µόνιµη διαταραχή της όρασης. Οι ασθενείς που εµφανίζουν οφθαλµικές εκδηλώσεις της νόσου θα πρέπει να αξιολογηθούν από οφθαλµίατρο και ενδοκρινολόγο.

Η οφθαλµική συµπτωµατολογία εµφανίζεται συχνότερα έξι µήνες πριν ή µετά τη διάγνωση της νόσου Graves. Σπάνια, µπορεί να εµφανιστεί αρκετό διάστηµα µετά τη θεραπεία της νόσου. Σε ορισµένους πάλι ασθενείς, ο υπερθυρεοειδισµός δεν εκδηλώνεται ποτέ ή µπορεί να είναι υποθυρεοειδικοί. Σε ό,τι αφορά τη σοβαρότητα των οφθαλµικών συµπτωµάτων, δεν σχετίζεται µε τη βαρύτητα του υπερθυρεοειδισµού.

Πρώιµες εκδηλώσεις της διαταραχής είναι η ερυθρότητα ή η φλεγµονή στα µάτια, η διόγκωση των οφθαλµών λόγω φλεγµονής των ιστών πίσω από τον οφθαλµικό βολβό ή η διπλωπία. Η µειωµένη όραση και η διπλωπία εµφανίζονται συνήθως αργότερα. Αξίζει να σηµειωθεί ότι οι καπνιστές εκδηλώνουν συχνότερα και σε βαρύτερη µορφή οφθαλµική νόσο.

Δερµατοπάθεια: Σπάνια ασθενείς µε νόσο Graves εµφανίζουν µια άµορφη κοκκινωπή πάχυνση του δέρµατος µπροστά από τις κνήµες, γνωστή ως προκνηµιαίο µυξοίδηµα (δερµατοπάθεια Graves). Συνήθως είναι ανώδυνη και σχετικά ήπια, αλλά σε λίγες περιπτώσεις είναι επώδυνη. Όπως και µε την οφθαλµοπάθεια, έτσι και η δερµατοπάθεια δεν εκδηλώνεται ταυτόχρονα µε την εµφάνιση του υπερθυρεοειδισµού.

Πώς αντιµετωπίζεται η νόσος Graves;

Όλοι οι υπερθυρεοειδικοί ασθενείς αντιµετωπίζονται αρχικά µε β-αποκλειστές. Οι θεραπευτικές επιλογές για τον έλεγχο του υπερθυρεοειδισµού από τη νόσο Graves περιλαµβάνουν τα αντιθυρεοειδικά φάρµακα, τη χορήγηση ραδιενεργού ιωδίου ή τη χειρουργική επέµβαση.

Ο ενδοκρινολόγος θα ενηµερώσει τον ασθενή για την κάθε θεραπευτική επιλογή, αναλύοντάς του τα οφέλη, τις πιθανές παρενέργειες, τον αναµενόµενο χρόνο ανάκαµψης ή αποκατάστασης και το κόστος.

Λάζαρος Λαζάρου
Ενδοκρινολόγος,
Επιστηµονικός Συνεργάτης
ΒιοKλινική Θεσσαλονίκης

Πηγή Πληροφοριών:
American Thyroid Association