Το φαγητό που επιλέγουμε και ο τρόπος που το παράγουμε, το προμηθευόμαστε, το μαγειρεύουμε, το καταναλώνουμε και το αποθηκεύουμε, επιδρά άμεσα στον τρόπο που λειτουργεί η παγκόσμια διατροφική αλυσίδα, και επηρεάζει τόσο τη δική μας υγεία όσο και του πλανήτη. Η Παγκόσμια Ημέρα Επισιτισμού – Διατροφής 2021 καλεί σε αλλαγές που αποσκοπούν στη βέλτιστη παραγωγή, στην καλύτερη διατροφή και το χαμηλότερο περιβαλλοντικό αποτύπωμα. Ο τρόπος παραγωγής των τροφίμων, η κατανάλωσή τους αλλά και τα απόβλητα αυτών, κάνουν κατάχρηση των φυσικών μας πόρων και επιβαρύνουν το περιβάλλον αλλά και τις παγκόσμιες κλιματικές συνθήκες.
Η ποιότητα της παραγωγής τροφίμων υποβαθμίζεται συνεχώς με αποτέλεσμα να καταστρέφει τους φυσικούς βιότοπους, συμβάλλοντας στην αύξηση των ειδών προς εξαφάνιση. Η αλλαγή του κλίματος επηρεάζει τις γεωργικές αποδόσεις αλλά και δυνητικά τη θρεπτική αξία των καλλιεργειών, συμπεριλαμβανομένης της μείωσης των πρωτεϊνών, ορισμένων βασικών μετάλλων και βιταμινών. Η βιοποικιλότητα υποφέρει καθώς τα εδάφη υποβαθμίζονται ως αποτέλεσμα της εντατικοποιημένης γεωργίας και της μετατροπής των φυσικών οικοσυστημάτων σε χωράφια για καλλιέργεια ή βοσκότοπους.
Τα συστήματα παραγωγής και διάθεσης τροφής ανά τον κόσμο είναι επί του παρόντος υπεύθυνα για άνω του 33% των εκπομπών αερίων. 14% των τροφίμων παγκοσμίως χάνεται λόγω ανεπαρκούς συγκομιδής, χειρισμού, αποθήκευσης και μεταφοράς, ενώ το 17% χάνεται λόγω κακής διαχείρισης σε επίπεδο καταναλωτή.
Πέρα από το τρομερό οικονομικό κόστος αυτού του συστήματος, δημιουργούνται συνεχώς βαθιές ανισότητες και αδικίες στην παγκόσμια κοινωνία. Τρία δισεκατομμύρια άνθρωποι δεν μπορούν οικονομικά να υποστηρίξουν υγιεινές διατροφικές συνήθειες, ενώ τα ποσοστά παχυσαρκίας συνεχίζουν την ανοδική τους πορεία.
Πώς μπορούμε εμείς ως καταναλωτές να βάλουμε το λιθαράκι μας επηρεάζοντας θετικά αυτή την κατάσταση;
- Ακολουθούμε μια υγιεινή και ισορροπημένη διατροφή, επιλέγοντας ποικιλία θρεπτικών τροφών: φρούτα, λαχανικά, όσπρια, ξηρούς καρπούς και δημητριακά ολικής αλέσεως. Παράλληλα, μειώνουμε τα επεξεργασμένα τρόφιμα που έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε αλάτι, ζάχαρη ή λίπη.
- Κάνουμε βιώσιμες επιλογές τροφίμων λαμβάνοντας υπόψη τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Επιλέγουμε τοπικά και εποχιακά φρούτα και λαχανικά, τρόφιμα που απαιτούν λιγότερο νερό ή άλλους φυσικούς πόρους για την παραγωγή τους, κρέας ή ψάρι που παράγεται ή αλιεύεται με βιώσιμες μεθόδους, και αποφεύγουμε τρόφιμα με υπερβολική ή περιττή συσκευασία, ιδίως πλαστική.
- Μειώνουμε τα απορρίμματα τροφίμων. Αγοράζουμε μόνο ό,τι χρειαζόμαστε και το χρησιμοποιούμε / καταναλώνουμε όλο. Η σπατάλη τροφίμων συνεπάγεται σπατάλη του νερού και της ενέργειας που χρησιμοποιήθηκε για την παραγωγή και τη μεταφορά τους, καθώς και αύξηση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.
- Ανακυκλώνουμε: Επιχειρούμε να ξαναχρησιμοποιήσουμε το νερό στο σπίτι, π.χ. το νερό στο οποίο έβρασαν το κρέας, το κοτόπουλο ή τα λαχανικά, ή ακόμα και νερό της βροχής, για να ποτίσουμε τα φυτά μας. Μπορούμε να αγοράσουμε έναν κάδο κομποστοποίησης ή να κάνουμε χρήση αυτών του δήμου για να κομποστοποιήσουμε τα ωμά ή μαγειρεμένα τρόφιμα που δεν μπορούμε πλέον να φάμε. Επιλέγουμε τρόφιμα με ανακυκλώσιμη συσκευασία.
- Υποστηρίζουμε τους μικρούς τοπικούς παραγωγούς τροφίμων. Αυτές οι πρωτοβουλίες καθιστούν τα προϊόντα τους ευρύτερα διαθέσιμα, αυξάνοντας την αξία τους και επιπροσθέτως τα εισοδήματα των μικρών παραγωγών.
- Δημιουργούμε χώρους πρασίνου στα παράθυρα, στο μπαλκόνι και στον κήπο, που βοηθούν τις πόλεις να αναπνέουν. Οι χώροι πρασίνου δημιουργούν σκιά, καθαρίζουν τον αέρα, δροσίζουν την πόλη και μειώνουν τη ρύπανση του νερού.
Πηγή:
FAO, World Food Day 2021: https://www.fao.org/world-food-day/en
