Η  σύγχρονη ενδοουρολογική αντιµετώπιση της λιθίασης του ουροποιητικού

H λιθίαση στο ουροποιητικό σύστηµα (νεφροί, ουρητήρες και ουροδόχος κύστη) µπορεί να επηρεάσει το 5%-10% του γενικού πληθυσµού, ενώ η πιθανότητα σχηµατισµού νέου λίθου έναν χρόνο µετά το αρχικό επεισόδιο νεφρολιθίασης φθάνει το 10%

H λιθίαση στο ουροποιητικό σύστηµα (νεφροί, ουρητήρες και ουροδόχος κύστη) µπορεί να επηρεάσει το 5%-10% του γενικού πληθυσµού, ενώ η πιθανότητα σχηµατισµού νέου λίθου έναν χρόνο µετά το αρχικό επεισόδιο νεφρολιθίασης φθάνει το 10%. Η εµφάνιση ενός λίθου στα νεφρά εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, όπως γεωγραφικούς-κλιµατικούς (περιοχές µε ζεστό κλίµα), διατροφικούς (περιορισµένη λήψη νερού), ενδοκρινολογικούς (παθήσεις που επηρεάζουν το ασβέστιο, το ουρικό οξύ κ.λπ.) και κληρονοµικούς. 

Η αντιµετώπιση της λιθίασης εξαρτάται από τα αίτια που την προκαλούν, καθώς, βέβαια, και από το µέγεθος του λίθου και από τη θέση στην οποία βρίσκεται.

Η σύγχρονη χειρουργική αντιµετώπιση της λιθίασης του ουροποιητικού γίνεται µε τις ενδοουρολογικές επεµβάσεις ανώδυνα, χωρίς µεγάλη τοµή και πολυήµερη νοσηλεία.

Οι λίθοι της ουροδόχου κύστης αντιµετωπίζονται διά της ουρήθρας (διουρηθρική επέµβαση) µε ειδικό εργαλείο (κυστεοσκόπιο), µέσω του οποίου µε ειδική ίνα Laser κατακερµατίζεται ο λίθος σε µικρά κοµµάτια που αφαιρούνται. Μεγαλύτεροι λίθοι της ουροδόχου κύστης µπορούν να αφαιρεθούν µε την ελάχιστα επεµβατική τεχνική της διαδερµικής κυστεολιθοτριψίας, που µέσω µιας µικρής τοµής στο κατώτερο τοίχωµα της κοιλιάς – λιγότερο από 1,5 εκατοστό- ο λίθος κατακερµατίζεται πάλι µε το Laser µέσω ειδικού εργαλείου.

Οι λίθοι στον ουρητήρα, το όργανο που συνδέει τα νεφρά µε την ουροδόχο κύστη, αντιµετωπίζονται µε την ουρητηρολιθοτριψία. Αυτή είναι µια ενδοσκοπική επέµβαση, που γίνεται χωρίς τοµή διά της ουρήθρας µε ειδικό εργαλείο µε κάµερα (ουρητηροσκόπιο). Με αυτό, ο λίθος προσεγγίζεται, κατακερµατίζεται µε Laser και αφαιρείται σε µικρά κοµµάτια.

Οι λίθοι στον νεφρό µπορούν να αντιµετωπιστούν βασικά µε δύο τεχνικές, ανάλογα µε το µέγεθος του λίθου. Λίθοι ως 2 εκατοστά µπορούν να αντιµετωπιστούν µε την εύκαµπτη νεφρολιθοτριψία, όπου ο ενδοουρολόγος µε ειδικό εύκαµπτο εργαλείο, πάλι χωρίς τοµή διά της ουρήθρας, φτάνει ως τον νεφρό, όπου µε την ειδική ευλυγισία που του προσφέρει το συγκεκριµένο εργαλείο εντοπίζει τον λίθο. Πάλι µε τη χρήση του Laser κατακερµατίζεται ο λίθος σε µικρότερα κοµµάτια που αφαιρούνται. Ανάλογα µε την εµπειρία του ενδοουρολόγου ακόµα και λίθοι του νεφρού µεγαλύτεροι των 2 εκατοστών µπορούν να αντιµετωπιστούν µε την εύκαµπτη νεφρολιθοτριψία.

Λίθοι του νεφρού µεγαλύτεροι των 2 εκατοστών, όπως και λίθοι κοραλλιοειδείς, δηλαδή πολύ µεγάλοι λίθοι που καταλαµβάνουν όλο τον νεφρό, ή λίθοι σε δύσκολες ανατοµικές θέσεις αντιµετωπίζονται βέλτιστα µε τη διαδερµική νεφρολιθοτριψία (PCNL). Στην τεχνική αυτή γίνεται µια πολύ µικρή τοµή στο δέρµα στην περιοχή της πλάτης που αντιστοιχεί στον νεφρό. Εισάγεται ειδικό εργαλείο µε κάµερα, που λέγεται νεφροσκόπιο, και µέσω αυτού µε ειδικούς υπερήχους κατακερµατίζεται ο λίθος σε µικρότερα κοµµάτια που αφαιρούνται.

Η εντυπωσιακή εξέλιξη της τεχνικής αυτής είναι η Μίκρο ∆ιαδερµική Νεφρολιθοτριψία (UltraMiniPCNL), που η τοµή είναι µικρότερη από 2 εκατοστά και µε ειδικά εργαλεία πολύ µικρού µεγέθους ο ενδοουρολόγος κατακερµατίζει τον λίθο µε Laser και αφαιρεί τα µικρά κοµµάτια. Στην τεχνική αυτή η τοµή και η ουλή είναι ανεπαίσθητες, τοποθετείται ένα µικρό µόνο ράµµα και ο ασθενής λαµβάνει εξιτήριο την επόµενη µέρα.

Ιωάννης Σ. Καταφυγιώτης
MD, Ph.D, FEBU, FECSM
Χειρουργός Ουρολόγος-Ανδρολόγος,
Επιστηµονικός Συνεργάτης ΒιοKλινικής Πειραιά