Είναι η γνωστή εγχείρηση διαφράγµατος. Το ρινικό διάφραγµα είναι φυσιολογικό, ανατοµικό τµήµα του εσωτερικού της µύτης. Χωρίζει τη µύτη σε δύο ίσα µέρη και στηρίζει το εξωτερικό µέρος της. Όλοι έχουµε ρινικό διάφραγµα. Όταν όµως είναι στραβό, είτε εκ γενετής είτε από τραυµατισµούς, τότε η µύτη δεν αναπνέει καλά. Η κακή αναπνοή από τη µύτη είναι επιβλαβής για τον οργανισµό. Προκαλεί προβλήµατα στα αυτιά, στον λαιµό, στα πνευµόνια, στο κυκλοφορικό και αυξάνει το ροχαλητό και τις άπνοιες. 

Η εγχείρηση του διαφράγµατος σήµερα γίνεται µε γενική αναισθησία και συνδυάζεται µε επέµβαση στις ρινικές κόγχες για καλύτερη αναπνοή. Όταν χρειάζεται, κάνουµε ταυτόχρονα και ρινοπλαστική.

• Η διάρκεια της επέµβασης είναι περίπου 30 λεπτά
• Ο χρόνος παραµονής στο νοσοκοµείο είναι 1 ηµέρα
• Η επέµβαση γίνεται µε νυστέρι ή µε Laser
• Στις ρινικές κόγχες επεµβαίνουµε µε Laser, ραδιοσυχνότητες ή κάνουµε κογχοπλαστική
• Το διάφραγµα είναι ανώδυνη επέµβαση, χωρίς οιδήµατα ή µελανιές και το αποτέλεσµα είναι πάντοτε εγγυηµένα πολύ καλό
• Το διάφραγµα δεν ξαναγίνεται όταν επέµβουµε σωστά
• Η εγχείρηση πρέπει να γίνεται έγκαιρα πριν να εµφανιστούν τα προβλήµατα από το κυκλοφορικό, τα πνευµόνια και τα αυτιά

Συχνές Ερωτήσεις – Απαντήσεις

Τι είναι το ρινικό διάφραγµα;

Το ρινικό διάφραγµα υπάρχει φυσιολογικά σε κάθε άνθρωπο. Βρίσκεται στο εσωτερικό της µύτης, την οποία χωρίζει σε δύο ίσα µέρη και σχηµατίζει συµµετρικά δεξιά και αριστερά τις δύο ρινικές κοιλότητες, από τις οποίες εισέρχεται και εξέρχεται φυσιολογικά ο αναπνεόµενος αέρας. Αποτελείται από δύο τµήµατα, το οστέινο στο βάθος και το χόνδρινο, το οποίο αντιστοιχεί στο κινητό µέρος της µύτης. Στηρίζει καθοριστικά τη µύτη, ιδίως το χόνδρινο τµήµα του, και διαµορφώνει σηµαντικά το εξωτερικό σχήµα της µύτης.

Όταν το ρινικό διάφραγµα είναι φυσιολογικό, είναι ευθύ (ίσιο) και ευρίσκεται στη σωστή του θέση. Είναι ακριβώς στο µέσον της µύτης, δεν προκαλεί κανένα αναπνευστικό πρόβληµα και επιτρέπει στη µύτη να εκτελεί τις φυσιολογικές της λειτουργίες, που είναι αφενός η καλή ρινική αναπνοή και η όσφρηση και αφετέρου ο καθαρισµός και η ρύθµιση της υγρασίας και της θερµοκρασίας του εισπνεόµενου αέρα. Η µύτη έτσι λειτουργεί σωστά, δεν προκαλεί κανένα πρόβληµα αναπνοής και δεν ευθύνεται για δύσπνοια, ροχαλητό και άπνοιες.

Τι είναι η σκολίωση του ρινικού διαφράγµατος;

Όταν το ρινικό διάφραγµα δεν είναι ίσιο, όπως πρέπει, αλλά «στραβό», παραµορφωµένο ή παρουσιάζει κάποια απόκλιση από τη φυσιολογική του θέση, τότε λέµε ότι υπάρχει σκολίωση ρινικού διαφράγµατος (το κοινό διάφραγµα, όπως συνηθίζεται, ή ότι ο ασθενής έχει διάφραγµα). Μπορεί να αφορά το οστέινο ή το χόνδρινο τµήµα του ή και τα δύο, να έχει διάφορες µορφές, όπως το S ή το C, και να κάνει απόφραξη σε µία ή περισσότερες περιοχές των ρινικών κοιλοτήτων. Ο κάθε ασθενής έχει διαφορετική σκολίωση και η εγχείρηση πρέπει να είναι εξατοµικευµένη, ακριβής και λεπτοµερής. Οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν κάποια σκολίωση του ρινικού διαφράγµατος. Σε λίγους, όµως, η σκολίωση είναι έντονη και το εσωτερικό της µύτης εµφανίζει σηµαντικές ανατοµικές και λειτουργικές διαταραχές, προκαλώντας έτσι σοβαρά αναπνευστικά προβλήµατα, που καθιστούν αναγκαία την επέµβαση.

Πώς δηµιουργείται η σκολίωση του ρινικού διαφράγµατος;

Οι πιο σηµαντικοί παράγοντες δηµιουργίας σκολίωσης ρινικού διαφράγµατος είναι κληρονοµικοί και σχετίζονται µε το φύλο, τη φυλή και την καταγωγή του ανθρώπου. Στην Ελλάδα, π.χ., η σκολίωση του διαφράγµατος είναι πολύ συχνή. Ο άνθρωπος γεννιέται µε τα γονίδια που προκαλούν σκολίωση, η οποία γίνεται εµφανής όταν ολοκληρωθεί η ενηλικίωση του στα 17 ή 18 χρόνια.

Άλλες αιτίες σκολίωσης του διαφράγµατος είναι οι τραυµατισµοί ή η έντονη πίεση της µύτης από τη στιγµή του τοκετού µέχρι την παιδική και την εφηβική ηλικία. Πολλές φορές οι τραυµατισµοί αυτοί δεν αξιολογούνται, παρότι έχουν προκαλέσει διαταραχή στην εξέλιξη της µύτης, µε αποτέλεσµα το ρινικό διάφραγµα να µην αναπτύσσεται οµαλά και να είναι µικρότερο ή µεγαλύτερο από αυτό που αντιστοιχεί στη µύτη. Μερικές φορές παραµορφώνεται και η εξωτερική εµφάνιση της µύτης, οπότε χρειάζεται και ρινοπλαστική.

Στους ενήλικες που έχουν φυσιολογικό ρινικό διάφραγµα η µόνη αιτία πρόκλησης σκολίωσης ρινικού διαφράγµατος είναι η έντονη εξωτερική κάκωση της µύτης, η οποία δηµιουργεί τη µετατραυµατική σκολίωση του διαφράγµατος.

Πώς µας επηρεάζει;

Η σκολίωση ρινικού διαφράγµατος προκαλεί δυσκολία αναπνοής από τη µύτη, η οποία γίνεται εντονότερη κατά τη διάρκεια του ύπνου. Ο ασθενής αναπνέει περισσότερο από το στόµα, µε αποτέλεσµα να έχει συχνά φαρυγγίτιδα, λαρυγγίτιδα, τραχειοβρογχίτιδα, ανήσυχο ύπνο, ροχαλητό, άπνοιες στον ύπνο και µερικές φορές ιγµορίτιδα, ωτίτιδα, κεφαλαλγία, βαροτραύµα ή προβλήµατα από την καρδιά και τα πνευµόνια, λόγω αυξηµένων αντιστάσεων στην είσοδο του αέρα.

Εάν η σκολίωση είναι στο χόνδρινο τµήµα του, στις περισσότερες περιπτώσεις δηµιουργεί δυσµορφία στο κινητό µέρος της µύτης. Έτσι η µύτη γίνεται λοξή, στραβή, µε µεγάλη κορυφή ή µε δυσµορφίες στα ρουθούνια. Στις περιπτώσεις αυτές η εγχείρηση του διαφράγµατος συνδυάζεται µε ρινοπλαστική.

Πώς ελέγχεται το διάφραγµα;

Η εξέταση του ρινικού διαφράγµατος και γενικά του εσωτερικού της µύτης γίνεται συνήθως µε ειδικό εργαλείο που λέγεται ρινοσκόπιο. Η λεπτοµερής όµως εξέταση και πλήρης αξιολόγηση των ρινικών κοιλοτήτων γίνεται µε τα ειδικά ενδοσκόπια µύτης, παρακολουθείται µε camera και ίσως καταγράφεται ηλεκτρονικά. Η όλη εξέταση λέγεται video-ενδοσκόπηση και µόνο αυτή δίνει τη δυνατότητα απεικόνισης όλων των περιοχών του ρινικού διαφράγµατος, των ρινικών κογχών, του ρινοφάρυγγα και των περιοχών της µύτης που επηρεάζουν τις λειτουργίες των ιγµορείων – παραρρινικών κόλπων και των αυτιών. Ο πλήρης αυτός ενδοσκοπικός έλεγχος είναι απαραίτητος για να διορθώσουµε µε την εγχείρηση όλα τα προβλήµατα της µύτης και να κερδίσουµε έτσι όλα τα πλεονεκτήµατα της επέµβασης.

Πώς θεραπεύεται;

Η σκολίωση ρινικού διαφράγµατος θεραπεύεται πάντοτε χειρουργικά. Η σύγχρονη χειρουργική τεχνική λέγεται πλαστική ρινικού διαφράγµατος, η οποία έχει σκοπό τον ευθειασµό (ίσιωµα) του διαφράγµατος, τόσο του οστέινου όσο και του χόνδρινου τµήµατος. Η επέµβαση γίνεται µέσα από τη µύτη, χωρίς εξωτερικές τοµές, είναι σχετικά δύσκολη και πρέπει να γίνει σωστά σε όλες τις περιοχές του ρινικού διαφράγµατος. Επειδή το ρινικό διάφραγµα έχει πολλές παραλλαγές, κάθε επέµβαση είναι ξεχωριστή και απαιτεί µεγάλη εµπειρία για να πετύχουµε το επιθυµητό αποτέλεσµα. Όπως είναι γνωστό, η καθοριστική συµµετοχή του διαφράγµατος στο σχήµα και τη δοµή της µύτης µας επιβάλλει να εφαρµόσουµε τεχνική που δεν θα διαταράσσει την αρχιτεκτονική και τη στήριξη της µύτης, διότι διαφορετικά θα προκληθούν επιπλοκές, όπως πτώση της κορυφής, εισολκή της στυλίδας, εφιππιοειδής µύτη κ.λπ., οι οποίες διορθώνονται πολύ δύσκολα. Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται στις περιπτώσεις που η σκολίωση αφορά το χόνδρινο τµήµα του διαφράγµατος.

Εάν αυτή είναι έντονη, θα χρειαστεί ολική ανακατασκευή και σταθεροποίηση του τµήµατος αυτού, η οποία είναι µικροχειρουργική επέµβαση και απαιτεί ιδιαίτερες γνώσεις και ικανότητες. Πρέπει να τονιστεί εδώ ότι απαγορεύεται να αφαιρεθεί το ελεύθερο άκρο του ρινικού διαφράγµατος που στηρίζει την κορυφή και τη στυλίδα της µύτης. Εάν υπάρχει και δυσµορφία της µύτης, η πλαστική ρινικού διαφράγµατος συνδυάζεται µε ρινοπλαστική. Εάν συνυπάρχει υπερτροφία των κάτω ρινικών κογχών ή των µέσων ρινικών κογχών, τότε γίνεται πλαστική αυτών, δηλαδή κογχοπλαστική, κι έτσι διευρύνεται η αναπνευστική οδός της µύτης, διευκολύνοντας τον αναπνεόµενο αέρα να εισέρχεται και να εξέρχεται εύκολα. Η επέµβαση ολοκληρώνεται µε πλήρη ενδοσκοπικό έλεγχο όλων των περιοχών του ρινικού διαφράγµατος και των ρινικών κογχών και τελειοποίηση µε ενδοσκοπική χειρουργική όλων των παραµέτρων, που είναι απαραίτητες για τη σωστή αναπνευστική λειτουργία της µύτης.

Αν ο ασθενής πάσχει από ιγµορίτιδα – παραρρινοκολπίτιδα ή έχει άλλες παθήσεις των παραρρινικών κόλπων (κύστεις, πολύποδες), µπορεί να γίνει ταυτόχρονα ενδοσκοπική χειρουργική των κόλπων αυτών.

Πόσο διαρκεί η επέµβαση;

Για να γίνει η αποκατάσταση των συνηθισµένων προβληµάτων σκολίωσης ρινικού διαφράγµατος χρειάζονται περίπου 30 λεπτά. Όταν όµως υπάρχουν ιδιαίτερες ανατοµικές διαταραχές του εσωτερικού της µύτης και απαιτείται µικροχειρουργική αποκατάσταση αυτών, τότε ο χρόνος αυξάνεται περίπου κατά 15-30 λεπτά.

Ποιος είναι ο ειδικός ιατρός;

Η εγχείρηση σκολίωσης ρινικού διαφράγµατος είναι πολύ συχνή. ∆υστυχώς, πολλοί ασθενείς υποβάλλονται σε επέµβαση αλλά µετά δεν αναπνέουν ικανοποιητικά ή αναπνέουν για µικρό χρονικό διάστηµα. Όπως είπαµε πιο πάνω, η σωστή επέµβαση είναι δύσκολη. Ο έµπειρος, ειδικός ωτορινολαρυγγολόγος πρέπει, αφού εξετάσει λεπτοµερώς και ενδοσκοπικά τη µύτη και τον ρινοφάρυγγα, να κάνει ολοκληρωµένη πλαστική ρινικού διαφράγµατος, κογχοπλαστική ή ρινοπλαστική, αν απαιτείται, για να προσφέρει στον ασθενή ελεύθερη ρινική αναπνοή για όλη τη ζωή του. ∆εν επιτρέπεται σήµερα, µε την υψηλή τεχνολογία που διαθέτουµε, ο ασθενής να υποβάλεται στη δοκιµασία της εγχείρησης και να µην αναπνέει καλά έπειτα από αυτήν.

Η επέµβαση γίνεται µε τοπική ή µε γενική αναισθησία;

Το καλύτερο σύγχρονο πρόγραµµα είναι ο συνδυασµός γενικής και τοπικής αναισθησίας. Είναι αποτελεσµατικό και βοηθάει τον ασθενή να κερδίσει τα πλεονεκτήµατα της γενικής και της τοπικής αναισθησίας. Εάν χρειάζεται µικρή διόρθωση του ρινικού διαφράγµατος, η τοπική είναι αρκετή. Όταν όµως απαιτείται εκτεταµένη πλαστική ρινικού διαφράγµατος και πλαστική στις ρινικές κόγχες, τότε ο συνδυασµός γενικής και τοπικής αναισθησίας είναι επιβεβληµένος. Ο έµπειρος και ικανός αναισθησιολόγος παρακολουθεί και ελέγχει µε µηχανήµατα ακριβείας όλες τις λειτουργίες της καρδιάς, των πνευµόνων, των αγγείων και του εγκεφάλου του ασθενούς και είναι εκεί για να τον βοηθήσει κάθε στιγµή, καθιστώντας τη γενική αναισθησία απόλυτα ασφαλή.

Πονάει η εγχείρηση διαφράγµατος;

Η πλαστική ρινικού διαφράγµατος είναι ίσως η πιο ανώδυνη χειρουργική επέµβαση. Η γενική αναισθησία βοηθάει ώστε να µη νιώσει ο ασθενής καθόλου πόνο στην εγχείρηση και έπειτα από αυτήν, τις περισσότερες φορές δεν χρειάζεται να πάρει ούτε ένα παυσίπονο. Εξωτερικά δεν υπάρχουν πρηξίµατα, µελανιές ή ράµµατα. Οι περισσότεροι ενδιαφερόµενοι για εγχείρηση είναι φοβισµένοι, διότι έχουν ακούσει ανθρώπους που έκαναν στο παρελθόν επέµβαση για διάφραγµα να τους περιγράφουν πόνους, ταλαιπωρία, αιµορραγίες και διστάζουν να υποβληθούν σε πλαστική ρινικού διαφράγµατος. Όταν όµως κάνουν οι ίδιοι εγχείρηση, αυτό που µε έµφαση µου λένε είναι το εξής: «Γιατρέ, αν ήξερα ότι θα ήταν τόση εύκολη η διαδικασία της επέµβασης, θα την είχα κάνει από χρόνια».

Πότε είναι η κατάλληλη ηλικία;

Για να κάνουµε εγχείρηση στο ρινικό διάφραγµα, πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί η ανάπτυξη και η τελική διαµόρφωση τόσο του διαφράγµατος όσο και ολόκληρης της µύτης και γενικά του προσώπου. Έτσι σήµερα θεωρούµε ότι η πιο κατάλληλη ηλικία για τις γυναίκες είναι µετά τα 16 ή 17 χρόνια και για τους άνδρες µετά τα 18 χρόνια. Σε παιδιά και εφήβους απαγορεύεται να κάνουµε πλαστική ρινικού διαφράγµατος, διότι διαταράσσεται η εξέλιξη ανάπτυξης της µύτης, εκτός αν, έπειτα από σοβαρό τραυµατισµό στη µύτη, υπάρχει έντονο πρόβληµα αναπνοής. Σε αυτές τις περιπτώσεις επεµβαίνουµε συντηρητικά, µε σεβασµό στους αναπτυξιακούς µηχανισµούς της µύτης και του διαφράγµατος.

Ποιο είναι το κόστος της εγχείρησης;

Το συνολικό κόστος εγχείρησης του ρινικού διαφράγµατος περιλαµβάνει τα έξοδα για την κλινική (προεγχειρητικός έλεγχος, χειρουργείο και νοσηλεία), την αµοιβή του αναισθησιολόγου και την αµοιβή του χειρουργού (εγχείρηση και µετεγχειρητική φροντίδα). Η κλινική έχει σύµβαση µε όλα τα ασφαλιστικά ταµεία, τα οποία καλύπτουν µέρος των εξόδων. Εάν ο ασθενής διαθέτει και ιδιωτική ασφάλιση από την εργασία του ή ατοµικό συµβόλαιο, τότε το κόστος της εγχείρησης αναλαµβάνει να το καλύψει σχεδόν εξ ολοκλήρου η ιδιωτική ασφάλιση.

Είναι δυνατόν να έχει προβλήµατα η µύτη µετά την επέµβαση;

Όταν εφαρµόζονται τεχνικές του παρελθόντος ή όταν δεν υπάρχουν αρκετή γνώση, εµπειρία και ικανότητα, µπορεί να προκληθούν κάποια προβλήµατα αναπνοής, δοµής και στήριξης της µύτης. Σήµερα, ο εξειδικευµένος χειρουργός ωτορινολαρυγγολόγος µε τη σωστή εφαρµογή της ενδεδειγµένης πλαστικής ρινικού διαφράγµατος µόνο θετικά αποτελέσµατα θα προσφέρει στη µύτη και τον ασθενή.

Η επέµβαση γίνεται µε χειρισµούς ακριβείας, απόλυτα ελεγχόµενους, µε µικροχειρουργική, όπου απαιτείται, και όταν υπάρχουν γνώση, ικανότητα και µεγάλη εµπειρία, το αποτέλεσµα είναι εξασφαλισµένο, άριστο και διαχρονικό. Το εξωτερικό τµήµα της µύτης εάν είναι φυσιολογικό δεν αλλάζει καθόλου. Εάν όµως υπάρχει πρόβληµα δυσµορφίας της µύτης, τότε µπορεί να γίνει ταυτόχρονα και ρινοπλαστική από τον ίδιο ιατρό για βελτίωση της εξωτερικής εµφάνισης αυτής.

Μετεγχειρητική φροντίδα

Μετά την εγχείρηση ο ασθενής παραµένει στην κλινική για ένα βράδυ και το πρωί της εποµένης πηγαίνει στο σπίτι του. Μπορεί να επιστρέψει στην εργασία του σε 2-3 ηµέρες, αποφεύγοντας τη βαριά σωµατική δραστηριότητα και τη γυµναστική για 15-20 ηµέρες. Καλό είναι να µην τραυµατίσει τη µύτη του. Θα χρειαστεί για λίγες ηµέρες να πάρει κατάλληλο αντιβιοτικό, προστατεύοντας έτσι το εγχειρητικό τραύµα από οποιαδήποτε φλεγµονή. Την πρώτη εβδοµάδα η αναπνοή από τη µύτη, λόγω εγχειρητικού τραύµατος, θα είναι µέτρια. Σε 5-7 ηµέρες θα γίνει η πρώτη περιποίηση του εσωτερικού της µύτης και η αναπνοή θα γίνει καλή. Στο τέλος της επούλωσης, το τέλειο αποτέλεσµα της αναπνοής εκτιµάται πάλι µε πλήρη ενδοσκοπικό έλεγχο του εσωτερικού της µύτης. Εάν ο ασθενής έχει υποβληθεί ταυτόχρονα σε ενδοσκοπική εγχείρηση των ιγµορείων – παραρρινικών κόλπων, γίνεται λεπτοµερής έλεγχος και αυτών.

Αν κάνω εγχείρηση, ξαναγίνεται το διάφραγµα;

Η σύγχρονη εγχείρηση του διαφράγµατος, όπως είπαµε, λέγεται πλαστική του ρινικού διαφράγµατος. Εάν η εγχείρηση γίνει σωστά και πλήρης, το ρινικό διάφραγµα θα παραµείνει όπως το φτιάξαµε για όλη τη ζωή και η µύτη θα παρέχει άριστη αναπνοή για πάντα.

Έχω κάνει εγχείρηση διαφράγµατος, αλλά δεν αναπνέω καλά, πού οφείλεται;

Αν η αναπνοή δεν είναι καλή µετά την εγχείρηση αυτό οφείλεται σε κακή εκτίµηση του προβλήµατος ή σε κακή τεχνική της επέµβασης. Όπως είπαµε, η σωστή εγχείρηση περιλαµβάνει την πλήρη πλαστική του ρινικού διαφράγµατος, την πλαστική των ρινικών κογχών, τη ρινοπλαστική -εάν χρειάζεται- και την πιθανή ενδοσκοπική εγχείρηση για ιγµορίτιδα – παραρρινοκολπίτιδα, αν αυτή συνυπάρχει.

Αν όλα αυτά εκτιµηθούν και γίνουν σωστά, θα ανήκετε κι εσείς σε όλους αυτούς τους πρώην ασθενείς µου που µε επισκέπτονται πάλι ή µε συναντούν στον δρόµο ή σε συγκεντρώσεις και µου λένε: «Γιατρέ, µου έχεις αλλάξει τη ζωή µου. Αναπνέω όλη µέρα και όλη νύχτα ελεύθερα, κοιµάµαι ήρεµα και ξεκούραστα, χωρίς να ροχαλίζω. Γιατρέ, αυτό που νιώθω είναι ασύλληπτο και απερίγραπτα υπέροχο. Αναπνέω ελεύθερα και το κεφάλι µου είναι ελαφρύ σαν να ξαναγεννήθηκα».

Ευθύµιος Χριστόπουλος MD, Ph.D
Χειρουργός Ωτορινολαρυγγολόγος,
Επιστηµονικός Συνεργάτης
ΒιοKλινικής Αθηνών