Του Δημήτριου Πανταζή Βιοκλινική Αθηνών

Χειρουργός κεφαλής και τραχήλου, Επιστημονικός υπεύθυνος Μονάδας Μικροχειρουργικής Ωτορiνολαρυγγολογιας Βιοκλινικής Αθηνών.

Λέγοντας «πρώιμα καρκινώματα των φωνητικών χορδών» εννοούμε με απλά λόγια τα καρκινώματα που είτε περιορίζονται στις φωνητικές χορδές (Τ1) είτε επεκτείνονται μερικώς στις γύρω ανατομικές περιοχές περιορίζοντας ή όχι την κινητικότητα της μίας ή και των δύο φωνητικών χορδών (Τ2).

Γενικά χαρακτηριστικά

• Πρώτο και μοναδικό σύμπτωμα η βραχνάδα. Γι’ αυτό κάθε βραχνάδα που κρατάει πέραν των 3-4 εβδομάδων πρέπει να ελέγχεται οπωσδήποτε από ωτορινολαρυγγολόγο.
• Στην πλειονότητα των περιπτώσεων απαντώνται σε βαρείς καπνιστές χωρίς να αποκλείονται πιο σπάνια αίτια.
• Η συνηθέστερη στατιστικά ηλικία είναι τα 65 χρόνια, αλλά προφανώς τα συναντούμε και σε νεότερες ή μεγαλύτερης ηλικίες σε μειούμενα ποσοτά.
• Οι άνδρες προσβάλλονται πιο συχνά από τις γυναίκες, σε αναλογία περίπου 90% έναντι 10% των γυναικών.
• Επειδή αυτά τα καρκινώματα είτε πολύ σπάνια είτε σε μικρό ποσοστό (Τ2) δίνουν μεταστάσεις, ο κύριος στόχος της θεραπείας μας είναι η πρωτοπαθής εστία.

Πώς θα διαγνώσουμε ένα τέτοιο καρκίνωμα

Α. Κλινικά

Παίρνοντας ένα λεπτομερές ιστορικό. Με την κλινική εξέταση που σήμερα περιλαμβάνει την video-λαρυγγοσκόπηση, που στα χέρια ενός έμπειρου ειδικευμένου στον καρκίνο ωτορινολαρυγγολόγου είναι μια εύκολη διάγνωση. Είναι μια απλή και ανώδυνη εξέταση, που αφενός μεν διαγιγνώσκουμε τον όγκο και αφετέρου αποθηκεύουμε τη λαρυγγοσκοπική εικόνα στον υπολογιστή, ώστε να έχουμε διαθέσιμη όλη την πορεία της θεραπείας του, δηλαδή το follow up του ασθενούς.

Β. Εργαστηριακά

1. Υπολογιστική τομογραφία (CT)

2. Μαγνητική τομογραφία (MRI)

3. Υπέρηχοι (U/S)

Οι παραπάνω εξετάσεις δεν μας βοηθούν ιδιαίτερα στα πρώιμα καρκινώματα των φωνητικών χορδών διότι είναι περιορισμένης εκτάσεως και σπανιότατα δίνουν μεταστάσεις στους τραχηλικούς λεμφαδένες. Παρ’ όλα αυτά, όποια από αυτές κρίνει ο θεράπων ιατρός ως απαραίτητη πρέπει να γίνει.

Γ. Βιοψία

• Στη δική μας πρακτική απαγορεύεται η λήψη βιοψίας διότι:
• Η διάγνωση στη συντριπτική πλειονότητα των περιστατικών είναι βεβαία μόνο με τη λαρυγγοσκόπηση.
• Δεν υπάρχει λόγος ο ασθενής να μπει δύο φορές στο χειρουργείο, που τις περισσότερες φορές είναι και ηλικιωμένος και με άλλες συνοδές παθήσεις.
• Η λήψη βιοψίας προκαλεί φλεγμονή, οίδημα και αλλάζει την εικόνα του καρκινώματος.
• Εφόσον χειρουργηθεί ο ασθενής, ο χειρουργός θα συναντήσει μια διαφορετική εικόνα χωρίς σαφή όρια του καρκινώματος, με αποτέλεσμα να θυσιάσει περισσότερο ιστό, πράγμα που θα έχει συνέπειες στην ποιότητα της φωνής.
• Μπορεί η βιοψία να ληφθεί από λάθος θέση ιστών και να έχουμε λάθος αποτέλεσμα, να βγει, δηλαδή, ψευδώς αρνητική.

Έτσι, λοιπόν, η σωστή πρακτική απαιτεί η διάγνωση να γίνεται από έμπειρο χειρουργό, κλινικά πριν από το χειρουργείο, ο οποίος να είναι σε θέση να εκτάμει επί υγιών ορίων τον όγκο και ταυτόχρονα να επιβεβαιώσει για τυπικούς λόγους το καρκίνωμα με μια ταχεία βιοψία.

Θεραπεία των πρώιμων καρκινωμάτων των φωνητικών χορδών

Α. Κλασική χειρουργική

Απαιτεί τραχειοστομία,  διάνοιξη του λάρυγγα με μέση θυρεοτομή,  μακρά νοσηλεία, είναι επώδυνη και για τους λόγους αυτούς πρακτικά έχει εγκαταλειφθεί στον δυτικό κόσμο. Την τελευταία δεκαετία, δεν υπάρχουν καν βιβλιογραφικές αναφορές στην τεχνική αυτή, που πια αποτελεί παρελθόν.

Β. Ακτινοθεραπεία

Έχει αποδειχθεί σε όλες τις βιβλιογραφικές αναφορές ότι η ακτινοθεραπεία έχει συγκριτικά φτωχότερα ογκολογικά αποτελέσματα στον τοπικό έλεγχο του καρκίνου σε σχέση με τη διαστοματική Laser μικροχειρουργική.

Ή θέση του CO2 Laser στις υποτροπές έπειτα από ακτινοθεραπεία

Η κλασική αντιμετώπιση των υποτροπών έπειτα από ακτινοθεραπεία συνηθίζεται να είναι η ολική λαρυγγεκτομή, που αποτελεί τον κανόνα στην πλειονότητα των χειρουργών. Η δική μας εμπειρία μάς οδηγεί στην αντιμετώπιση αυτών των υποτροπών με CO2 Laser και η μέχρι τώρα επιτυχής διάσωση του λάρυγγα ανέρχεται στο 65%-70% των περιστατικών.

Συμπερασματικά, τόσο η ακτινοθεραπεία όσο και η TLM είναι δύο πολύ αποτελεσματικές μέθοδοι αντιμετώπισης του πρώιμου γλωττιδικού καρκίνου. Παρόλα αυτά η διαστομική μικροχειρουργική τεχνική – laser προσφέρει πολλά πλεονεκτήματα στον ασθενή όπως μικρό κόστος, ανώδυνη πορεία, μικρό χρόνο νοσηλείας, ελάχιστες και όχι σημαντικές επιπλοκές, υψηλή ογκολογική σιγουριά, ελάχιστη έως ανύπαρκτη νοσηρότητα. Τέλος, μπορει να προσφέρει πολλά στον ασθενή στον οποίο απέτυχε η ακτινοθεραπεία διατηρώντας τον λάρυγγα του σε ένα σημαντικό ποσοστό