Το Τμήμα Πυρηνικής Ιατρικής είναι ένα ξεχωριστό τμήμα Ιατρικής λόγω του ότι πηγή ραδιενέργειας καθίσταται ο άνθρωπος μετά τη χορήγηση ραδιοφαρμάκου είτε ενδοφλεβίως είτε δια στόματος, για διαγνωστικούς ή θεραπευτικούς σκοπούς.
Το Θεραπευτικό Τμήμα Πυρηνικής Ιατρικής της ΒΙΟΚΛΙΝΙΚΗΣ Πειραιά είναι ένα σύγχρονο τμήμα με σχεδιασμό που ανταποκρίνεται στα διεθνή πρότυπα και λειτουργεί ανελλιπώς από την έναρξη λειτουργίας της κλινικής (2001).
Κύρια απασχόληση του εξειδικευμένου προσωπικού του τμήματος είναι η μετεγχειρητική αντιμετώπιση του καρκίνου του θυρεοειδούς.
Αν και ο καρκίνος του θυρεοειδούς ευθύνεται για λιγότερο από 1% τόσο του συνόλου των καρκίνων όσο και της θνησιμότητας λόγω καρκίνου, αποτελώντας την πλέον ιάσιμη μορφή της νόσου, εμφανίζεται κατά μέσο όρο στην ηλικία των 45 ετών.
Η μέση παγκόσμια ετήσια συχνότητα εμφάνισης ανά 100000 άτομα πληθυσμού είναι 1,9 για τους άντρες και 2,9 για τις γυναίκες. Το δεκαετές ποσοστό επιβίωσης εξαρτάται από το στάδιο διάγνωσης και τον ιστολογικό τύπο της νόσου και κυμαίνεται από 85% έως 93%.
Η χωροταξική κατανομή (δύο θάλαμοι θεραπείας /τέσσερεις κλίνες) και ο εξοπλισμός του τμήματος (απεικονιστικό σύστημα γ-camera της SOPHA καθώς και μετρητικό σύστημα δοκιμασίας 
καθήλωσης του 131Ι -thyroid uptake system – της CAPINTEC) έχει την δυνατότητα να παρέχει υψηλής ποιότητας υπηρεσίες σε ασθενείς που θα υποβληθούν σε αγωγή θεραπευτικού ραδιενεργού ιωδίου για την αντιμετώπιση του καρκίνου του θυρεοειδούς ή της υπερλειτουργίας του θυρεοειδούς (Εικ. 1).
Παράλληλα, το τμήμα μπορεί να παρέχει νοσηλεία και θεραπευτική αγωγή για την παρηγορητική αντιμετώπιση του πόνου σε ασθενείς με οστικές μεταστάσεις καρκίνου του προστάτη, του μαστού ή των πνευμόνων, με εξειδικευμένα ραδιοφάρμακα επισημασμένα με ισότοπα στροντίου (Sr-89) ή σαμαρίου (Sm-153).
Από το Δεκ.1946 και το πρώτο δημοσιευμένο άρθρο (JAMA – S.SEIDLIN et al) για τις ικανότητες του ραδιενεργού ιωδίου στη θεραπεία του καρκίνου του θυρεοειδούς , το 131Ι εξακολουθεί και σήμερα να είναι το πιο χρήσιμο και φθηνό εργαλείο στην παρακολούθηση και τη θεραπεία αυτής της νόσου. Ως εκ τούτου η ιωδοθεραπεία δεν αντιπροσωπεύει μία καινούργια θεραπευτική προσέγγιση των παθήσεων του θυρεοειδούς, αλλά για λόγους ακτινοπροστασίας εξακολουθεί να μην καταλαμβάνει τη θέση που της αξίζει.
Ξέρουμε πολύ καλά ότι με μικρές δόσεις μπορούμε να ελέγχουμε ικανοποιητικά τον υπερθυρεοειδισμό σε μερικές εβδομάδες, με σχετικά μεγαλύτερες δόσεις συρρικνώνεται μια σημαντική βρογχοκήλη η οποία δεν είναι δυνατόν να χειρουργηθεί ενώ με μεγάλες και ατομικευμένες δόσεις ελέγχουμε μακροχρόνια τον καρκίνο του θυρεοειδούς και κυρίως τις μεταστάσεις αυτού.
Η πρωτεύουσα θέση του ραδιενεργού ιωδίου στην διάγνωση και τη θεραπεία παθήσεων του θυρεοειδούς συνίσταται στη μοναδική ικανότητά του να προσλαμβάνεται, να οργανοποιείται και να αποθηκεύεται στο θυρεοειδικό κύτταρο (μεταβολική θεραπεία, εσωτερική επιλεκτική ακτινοθεραπεία, αναίμακτη θυρεοειδεκτομή).
Η θεραπευτική δράση του 131Ι προέρχεται από τη β-διάσπασή του κατά την οποία εκπέμπεται επίσης και γ-ακτινοβολία, η οποία χρησιμοποιείται για διαγνωστικούς λόγους.
Βασική προϋπόθεση ιωδοθεραπείας είναι η ικανοποιητική πρόσληψη του ιωδίου 131Ι από το θυρεοειδικό ιστό.
Η ιοντίζουσα ακτινοβολία προκαλεί σημαντική (δοσοεξαρτώμενη) βλάβη στο DNA των κυττάρων, στη συνέχεια τη δυσλειτουργία τους και τελικά, το θάνατο των κυττάρων.
Παρά τη γενική καλή συμπεριφορά του καρκίνου του θυρεοειδούς αδένος (καλώς διαφοροποιημένου προερχόμενος από τα επιθηλιακά θυλακιώδη κύτταρα – θηλώδους /papillary PTC + θυλακιώδους/follicular FTC τύπου) και την ύπαρξη ακόμα μερικών αντιφατικών απόψεων παρακολουθήσεως και αντιμετωπίσεως αυτών των περιστατικών, οι περισσότεροι συγγραφείς που ασχολούνται με το θέμα είναι της απόψεως
- εξαιρέσεως του πρωταρχικού όγκου (ολική/σχεδόν ολική θυρεοειδεκτομή)
- λεμφαδενικού καθαρισμού τραχήλου σε δεδομένη περίπτωση
- χορηγήσεως ραδιενεργού ιωδίου 131Ι (ablative dose)
- διαβίωσης θεραπείας καταστολής με θυρεοειδικές ορμόνες (THST).
Η ως άνω μεθοδολογία θα προσφέρει στον ασθενή μακροχρόνιες περιόδους ελεύθερης νόσου και φυσιολογικής ζωής .
Η χορήγηση του ραδιενεργού ιωδίου για την καυτηρίαση (εκρίζωση – ablation) των υπολειμμάτων λειτουργικού θυρεοειδικού ιστού στην κοίτη του αδένος μετά την ολική/σχεδόν ολική 
θυρεοειδεκτομή είναι μία πρακτική ευρείας αποδοχής, η οποία έχει τα εξής οφέλη:
Μειώνει το ρίσκο τοπικών υποτροπών, αυξάνει κατά κόρον την ευαισθησία των μελλοντικών σπινθηρογραφημάτων ολοκλήρου του σώματος αυτών των ασθενών (Εικ. 2), καθιστά την θυρεοσφαιρίνη αίματος (Tg) έναν πολύ ευαίσθητο καρκινικό δείκτη – tumor marker – στην μακροχρόνια παρακολούθηση αυτών των περιστατικών.
Η προετοιμασία ασθενών για τη χορήγηση θεραπείας γίνεται είτε κλασσικά με τη διακοπή της λήψης θυροξίνης είτε με τη βοήθεια ανασυνδυασμένης ανθρώπινης θυρεοειδοτρόπου ορμόνης (rhTSH – Thyrogen) σε δύο συνεχόμενες ενδομυικές ενέσεις, με σημαντική βελτίωση της ποιότητας ζωής κατά τη διάρκεια αυτής της διαδικασίας.
Η ραδιοιωδοθεραπεία επιβάλλεται επίσης στις περιπτώσεις επίμονης υπερλειτουργίας του αδένα που δεν επιδέχονται τη χειρουργική η τη φαρμακευτική αγωγή.
Εξακολουθεί να βρίσκεται σε πολύ χαμηλό επίπεδο κόστους σε σύγκριση με τις άλλες θεραπείες και στις ΗΠΑ είναι η 1η θεραπευτική αντιμετώπιση αυτών των περιστατικών, ενώ στην Ευρώπη και προπαντός την Ελλάδα, για λόγους που σχετίζονται με την ακτινοβολία, είναι όπλο τελευταίας επιλογής.
Στην δεκαπεντάχρονη λειτουργία του τμήματος φιλοξενήσαμε περίπου 2550 περιστατικά , από την Ελλάδα και το εξωτερικό, 120 από τα οποία έχουν πάρει 2 ή 3 ή και 4 φορές θεραπευτικές δόσεις ιωδίου ενώ οι περισσότεροι ασθενείς εξακολουθούν να κάνουν τους επαναληπτικούς ετήσιους ελέγχους στην κλινική μας.
Λουκία ΌΡΟΣ – Πυρηνικός Ιατρός
Γεώργιος ΘΗΒΑΙΟΣ – Ακτινοφυσικός