Tο καλοκαίρι είναι για πολλές γυναίκες η πιο ευχάριστη εποχή του χρόνου. Η ευκαιρία να χαρούν τη θάλασσα και να απολαύσουν τις διακοπές τους είναι σαφώς πηγή χαράς. Εκτός όµως από τις ευχάριστες στιγµές, που κάθε γυναίκα µπορεί και θέλει να ζήσει, κατά τους καλοκαιρινούς µήνες υπάρχουν και κίνδυνοι για τη γυναικολογική υγεία, που πρέπει να αποφύγουµε. 

Το πιο συχνό πρόβληµα των γυναικών από την επίσκεψη στις παραλίες είναι οι λοιµώξεις του κόλπου από µικρόβια που παραµονεύουν τόσο στη θάλασσα όσο και στην άµµο. Ας µη ξεχνάµε ότι οι µύκητες, που είναι και το συχνότερο «καλοκαιρινό» µικρόβιο που αναπτύσσεται στο γυναίκειο κόλπο, ευδοκιµεί στην άµµο και αναπτύσσεται εύκολα στις γυναίκες.

Για να αποφύγουµε τις µυκητιάσεις και τις περισσότερες γυναικολογικές λοιµώξεις, καλό είναι η γυναίκα να χρησιµοποιεί καθαρή και στεγνή πετσέτα για να καθίσει στην παραλία. Ακόµα καλύτερα θα ήταν να χρησιµοποιεί ξαπλώστρα και να µην κάθεται απευθείας πάνω στην άµµο. Θυµηθείτε ότι οι παραλίες µε βότσαλο είναι λιγότερο επικίνδυνες, αν και όχι εντελώς αθώες. Επίσης, σηµαντικό είναι να αλλάζουν µαγιό, όταν τελειώσουν τις επισκέψεις τους στο νερό, καθώς, όταν παραµένουν µε βρεγµένο µαγιό, ο συνδυασµός συνθετικού υφάσµατος και υγρασίας ευνοεί ακόµα περισσότερο την ανάπτυξη µυκήτων. Μετά την επιστροφή από τη θάλασσα στο σπίτι, ένα καλό πλύσιµο και στέγνωµα της περιοχής µπορεί να βοηθήσει. Επίσης, αρκετοί συστήνουν τη χρήση ενδοκολπικών πλύσεων ανά αραιά διαστήµατα.

Τέλος, σε κάποιες περιπτώσεις και η χρήση προβιοτικών σκευασµάτων στον κόλπο µπορεί να βοηθήσει ακόµα περισσότερο και να προστατέψει τη γυναίκα, καθώς ενισχύουν τη χλωρίδα του κόλπου και βελτιώνουν το pH. Ένα ακόµα προληπτικό µέτρο που κάθε γυναίκα πρέπει να εφαρµόζει είναι η χρήση χαλαρών και άνετων ρούχων αλλά και εσωρούχων από βαµβακερό ύφασµα, ώστε να επιτρέπει στον αέρα να κυκλοφορεί πιο άνετα στην περιοχή των γεννητικών οργάνων της. Έτσι, αποφεύγουµε ακόµα περισσότερο την υγρασία και τις µυκητιάσεις.

Σε κάθε περίπτωση, αν κάποια γυναίκα εµφανίσει ερεθισµό στα γεννητικά όργανα, αυξηµένα κολπικά υγρά, φαγούρα, τσούξιµο, ερεθισµό, δυσοσµία κ.λπ. πρέπει να απευθύνεται στον γυναικολόγο για να εξετάσει αν υπάρχει πρόβληµα ή όχι. Η διάγνωση πρέπει να είναι στοιχειοθετηµένη και όχι επιπόλαια. Για τον λόγο αυτό είναι απαραίτητη η εξέταση του κολπικού υγρού, ώστε να διαπιστώσουµε αν υπάρχει µικρόβιο (και ποιο είναι αυτό), καθώς και ποια είναι η καταλληλότερη θεραπεία για το συγκεκριµένο µικρόβιο. Με στοχευµένη διάγνωση και θεραπεία η αντιµετώπιση είναι εύκολη και αποτελεσµατική, γλιτώνοντας τη γυναίκα από περιττές θεραπείες και ταλαιπωρία.

Εκτός από τις µικροβιακές λοιµώξεις, δεν πρέπει να ξεχνάµε ότι το καλοκαίρι παρατηρούµε αύξηση των σεξουαλικά µεταδιδόµενων νοσηµάτων, καθώς και των ανεπιθύµητων κυήσεων. Η ξενοιασιά των διακοπών, η κατανάλωση αλκοόλ και η καλή διάθεση οδηγούν σε αύξηση των σεξουαλικών επαφών, ακόµα και µε άτοµα που δεν γνωρίζαµε παλαιότερα. Έτσι αυξάνουν τόσο οι ανεπιθύµητες κυήσεις όσο και τα σεξουαλικά µεταδιδόµενα νοσήµατα, όπως, για παράδειγµα, τα κονδυλώµατα κ.λπ.

Άλλος κίνδυνος κατά τους καλοκαιρινούς µήνες είναι η εµφάνιση ουρολοιµώξεων, καθώς υπάρχουν όλοι οι παραπάνω προδιαθεσικοί παράγοντες, που, σε συνδυασµό µε την αφυδάτωση από τη ζέστη και τη µειωµένη παραγωγή ούρων, οδηγούν συχνά σε ουρολοίµωξη. Οι κανόνες σωστής υγιεινής πρέπει να τηρούνται µε σχολαστικότητα και επιπλέον η γυναίκα πρέπει να καταναλώνει µεγάλες ποσότητες υγρών, να ουρεί συχνά, χωρίς να συγκρατεί τα ουρά για µεγάλο χρονικό διάστηµα και να φροντίζει την τοπική υγιεινή.

Οι γυναίκες που θέλουν να επισκέπτονται τη θάλασσα και κατά τις ηµέρες της περιόδου µπορούν να χρησιµοποιούν ταµπόν µε την προϋπόθεση ότι θα το αλλάζουν συχνά και µε προσοχή στους κανόνες υγιεινής, καθώς είναι καλό να µη παραµένει η γυναίκα για πολλή ώρα µε βρεγµένο ταµπόν.

Άλλη ευαίσθητη οµάδα γυναικών είναι οι έγκυες που πρέπει να χαίρονται τη θάλασσα αλλά µε πολλή προσοχή και έπειτα από την καθοδήγηση του γυναικολόγου τους. Σε γενικές γραµµές, η έγκυος µπορεί να απολαύσει το καλοκαιρινό µπάνιο της αποφεύγοντας τον ήλιο και την υπερβολική ζέστη, ιδίως κατά τις µεσηµεριανές ώρες, και καταναλώνοντας µεγάλες ποσότητες υγρών. Ας θυµίσουµε ότι πρέπει να αποφεύγει την έκθεση στον ήλιο, καθώς το δέρµα της είναι ευαίσθητο στις πανάδες, και να αποφεύγει να κολυµπά µακριά από την παραλία, καθώς υπάρχουν αυξηµένες πιθανότητες µυϊκής κράµπας, που µπορεί να είναι εξαιρετικά επικίνδυνη.

Πολύ ευαίσθητα σε κολπίτιδες και ουρολοιµώξεις είναι και τα µικρά κορίτσια. Έτσι, η προσοχή της µαµάς πρέπει να είναι ακόµα µεγαλύτερη για τα µικρά κορίτσια, καθώς το αναπαραγωγικό σύστηµά τους είναι ακόµα ανώριµο και πιο ευάλωτο σε λοιµώξεις. Το παιχνίδι στην άµµο σίγουρα προδιαθέτει για κολπίτιδες και συνεπώς χρειάζεται προσοχή.

Σε κάθε περίπτωση, το καλοκαίρι κρύβει χαρές, ευκαιρίες για χαλάρωση και ανανέωση, αλλά και κινδύνους. Με απλούς τρόπους και λίγη προσοχή µπορούµε να τους αποφύγουµε και να χαρούµε τις διακοπές µας και την επαφή µε τη θάλασσα. Αν εµφανιστεί κάποιο πρόβληµα, ο γυναικολόγος µε τη σωστή προσέγγιση µπορεί να σας βοηθήσει και να λύσει το πρόβληµα. Καλό καλοκαίρι!

Παναγιώτης Χριστόπουλος
MD, M.SC, Ph.D
Μαιευτήρας – Χειρουργός Γυναικολόγος
Συντονιστής Παιδογυναικολόγων Ευρώπης,
Επιστημονικός Συνεργάτης Βιοκλινικής Αθηνών